مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی خراسانی (م: 1346ش)، متعقّل سترگ و متألّهِ قرآنی بزرگ که از بزرگان علمای جامع معقول و منقول و معارف سره قرآنی بودند و در انواع علوم غریبه و علوم اشارات از سر آمدان روزگار به شمار میرفتند، و به ویژه از اسرار قرآنی و «ختومات آیات» و «اسماً» اطّلاعاتی وسیع و مهم داشتند، و به مراحل عملی و تأثیر شگرفی دست یافته بودند. میفرمودند:
در حدیثی آمده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) میفرمایند: «لَوَدِدْتُ أَنَّها فی قلبِ کلِّ إنسانٍ مِنْ أُمَّتی؛ یعنی یس به خدا دوست داشتم که «سوره یس»، در قلب هر یک از افراد امّت من جای گیرد و هر مسلمانی که به قرآن کریم گرویده است، واجد حقایق و روحانیت این سوره گردد».
او ملوان کشتیای بود که از آسیا به طرف جنوب شرقی حرکت میکرد. ناگهان طوفان شدیدی در سطح دریا پدید آمد، هوا تیره و تار شد و موجهای سهمگین برخاست و وضع دریا دگرگون شد و ابرهای تیره و متراکمی در آسمان پیدا شد که هر لحظه هوا را تاریکتر میکرد. به گونهای که اگر کسی دست خود را جلوی چشمش میگرفت، آن را نمیدید.
ملوان کشتی وحشت زده به هر سو میدوید و دیوانهوار، در سطح کشتی حرکت میکرد، ناگهان چشمش به مسافری که اهل پاکستان بود افتاد که روی کتابی خم شده و آن را قرائت میکرد، ملوان پرسید: این چه کتابی است؟ مسافر پاسخ داد: کتاب آسمانی ما مسلمانها است.
بهشت وسیع و پهناور که به وسعت کل جهان مادی امروز ما است، در آخرت برای تقواپیشگان و خداجویان و نیکوکاران آماده و مهیا شده است و چه بسا از آیه بر میآید که هم اکنون این بهشت آفریده شده و مهیا است؛ ولی ما توانائی پی بردن به جا و مکانش را نداریم و اصلاً در جای دیگری از قرآن فرموده: «و لقد رآه نزلة أخری عند سدرة المنتهی عندها جنة المأوی» که اشاره به معراج رسول خدا صلی الله علیه و آله دارد و جبرئیل امین، بهشت جاویدان را به پیامبر نشان میدهد و این خود دلیل دیگری است بر اینکه بهشت هم اکنون آفریده شده و مهیای پذیرش مهمانان است.
انسان را به سوی زشتیها سوق میدهد و اگر با عقل و ایمان مهار نشود، سبب سقوط یکباره انسان میشود. «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ»؛ نفس آدمی بدون شک همواره به بدی امر میکند. (أَمَّارَهٌ به معنای بسیار امر کننده است و این همان نفس سرکشی است که انسان را به گناهان فرمان میدهد)
وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ ما مَلَكَتْ أَیْمانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ مَنْ کانَ مُخْتالًا فَخُوراً. (سوره النسا، آیه 36)؛ خدا را عبادت کنید، و چیزی را در هیچ مورد شریک او قرار ندهید، و به این طوایف و افراد نیکی نمائید: