یکی از بنیادهای فکری شریعت اسلام، مسئله انتظار است که به معنای «ترقّب و مترصّد بودن برای یک حقیقتی قطعی است. بر همین اساس، اولین مفهومی که از کلمه انتظار به ذهن خطور میکند، امید و اشتیاق به وضعیت مطلوب در اثر تغییر و دگرگونی در وضع موجود میباشد.
یکی از اضلاع مغفول مانده معلم شهید آیت الله مطهری (رضوان الله علیه) غیرت او بر مکتب امامیه است. تا جایی که میتوان گفت استاد مرحوم هر چه گفت و نوشت، در راستای غیرت بر مکتب و دفاع از معالم و معارف مکتب امامیه بود و لذا با اتقان تمام مینویسد: ما شیخ مفید (رضوان الله علیه) داریم که با وجود کتاب ارشاد او دیگر نیاز به دیگران نداریم.
روحانیت در مساجد، پرچمدار مبارزه شد تا در استمرار حرکت انبیاء و اولیاء و در امتداد دعوت امام خمینی (ره) به توحید، هدف همه ملت ایران در قیام علیه شاه، دینداری و دفاع از دین مبین اسلام ناب محمدی (صل الله علیه وآله وسلم) باشد.
هدف امام خمینی (ره)، همان هدف پیامبران و اولیای الهی بود. خداوند در آیه ۳۶ سوره نحل، درباره هدف پیامبران الهی میفرماید: وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ - و در میان هر امتی فرستادهای برانگیختیم [تا بگوید]:
شهید مطهری در سطح نخست، سه مسئولیت کلی متناسب با سه شأن نبی، رسول و امام برای روحانیت تصویر میکند. مسئولیت نخست روحانیت، فهم عمیق تمام دین است. ایشان اصول و ویژگیهای مختلفی را برای اجتهاد جامع برمیشمارند که برخی از آنها عبارتند از امتداد مبانی حکمی - معرفتی در اجتهاد، لزوم فراتر رفتن از فقه در فهم دین، تخصصی سازی اجتهاد، تفکیک ثابت از متغیر، توجه به شرایط زمانه.
روحانیت از منظر امام خمینی و مقام معظم رهبری، به دو گروه کلی روحانیت اصیل، متعهد، آگاه، پیشرو و انقلابی و روحانیت غیر اصیل، متحجر، ناآگاه و وابسته تقسیم میشوند. از دیدگاه ایشان، روحانیت اصیل امیدبخش، پیشتاز و وظیفهشناس دانسته شده و پایگاه محکمی برای اسلام در برابر انحرافات قلمداد شده است و با دوری از مادیات، به مقابله با دنیاطلبان میپردازد.
در مقابل، روحانیت غیر اصیل را وابسته به دنیا و دنیاطلبان معرفی کرده که با دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی، سازش میکنند و حتی به فعالیت علیه اسلام و انقلاب میپردازند.