امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

آفت‌های در کمین روحانیت

10 تير, 1404 - 19:00 dehghani

علی شیرازی

یکی از آفت‌های مهم و تهدید کننده روحانیت این است که روحانی بر سر سفره اصحاب ثروت و سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد بنشیند. شایسته مقام و منزلت روحانیت، همنشینی با طبقه متوسط، محرومان و مستضعفان جامعه و دوری از اشراف و ثروتمندان است.

یکی از آفات روحانیت، جزءنگری و غفلت از سایر وظایف است. گاهی عده‌ای فقط به یک بخش از اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه وآله وسلم) توجه می‌کنند و از سایر احکام الهی غافل می‌شوند. این جزءنگری، نوعی انحراف به شمار می‌رود. 

روحانیت انقلابی با آفت‌های بزرگی روبرو است که شناخت آن آفت‌ها و زدودن آنان از زندگی روحانیت، یک امر مهم به حساب می‌آید.
1. دنیاگرایی؛
امام خمینی (ره) فرمودند: هیچ‌چیزی به زشتی دنیاگرایی روحانیت نیست، و هیچ وسیله‌ای هم نمی‌تواند بدتر از دنیاگرایی، روحانیت را آلوده کند.
2. خیانت به امانت؛
اسلام، نظام اسلامی و انسان، امانت‌های الهی‌اند. روحانیت باید خود را برای حفظ امانت الهی مجهز کند؛ امین شود و دنیا را در نظر خود تنزیل دهد. اگر همه ما درست حرکت کنیم، امانت؛ سالم و کامل به صاحبش برگشت داده می‌شود.
3- تجمل گرایی؛
امام خامنه‌ای فرمودند: یکی از امور مهم این است که روحانیون باید ساده زندگی کنند. آن چیزی که روحانیت را پیش برده و تا حالا حفظ کرده، این است که ساده زندگی کردند.
معظم له در ادامه می‌فرمایند: ارزش انسان به خانه نیست، به باغ نیست... ارزش انسان به این نیست که انسان... یک اتومبیل کذا داشته باشد، یک رفت و آمد زیاد داشته باشد، ارزش روحانیت به این نیست که بساطی داشته باشد و یک دفتر و یک دستکی داشته باشد.
4- غفلت؛
علت محرومیت انسان از سعادت و گرفتار شدن او به شقاوت، غفلت است. غفلت از خدا و قیامت و خود، و حتی غفلت از مردم، باعث سقوط روحانیت می‌شود.
روحانیت اصیل بایستی برای گریز از عارضه غفلت، سهمی از زندگی روزانه‌اش را به ذکر و راز و نیاز و شب‌زنده‌داری و یاد خدا اختصاص دهد. انس با قرآن مجید، گوش دادن به آیات کتاب الهی و توجه به مفاد و مفاهیم آیات قرآن، غفلت شکن و عامل توجه به خدای بزرگ و عزیز است.
5- عوام‌زدگی؛
آفتی که جامعه روحانیت را فلج کرده و از پا در می‌آورد، عوام‌زدگی است. 
عوام‌زدگی به این معناست که روحانی، برای ترس از مردم یا جذب و حفظ مرید، ملاحظه عوام را می‌کند و مهر سکوت بر لب می‌زند و اجازه می‌دهد که باورهای عامیانه در بین مردم باقی بماند. عوام‌زدگی از سیل‌زدگی، و زلزله زدگی بالاتر و بزرگ‌تر است.
6- اشرافیت علمی؛
اشرافیت فقط منحصر در زندگی تجملاتی نیست؛ بلکه نوعی از اشرافیت، اشرافیت علمی است که به معنای دچار شدن به غرور می‌باشد.
امام خمینی (ره) معتقد بودند که تمام موفقیت اسلام، ناشی از زهد علمی علمای بزرگ و روحانیت اصیل بوده است. نباید علم روحانیت، حجاب اکبری شود که وی را از خدا و راه خدا جدا سازد.
7- لذت‌جویی؛
غرق شدن در لذت‌های دنیا، یکی از آفت‌های روحانیت است. لذت‌جویی نباید به عنوان یک هدف تعریف شود. غرق شدن در لذت دنیوی، روحانیت را از عرصه صبر و مقاومت خارج می‌کند و به خودش سرگرم می‌نماید.
8- گناه کردن؛
از مهم‌ترین آفت‌های روحانیت، ترک نکردن گناه است؛ زیرا گناه از طلبه و روحانی سلب توفیق می‌کند و بال‌های روحانی را می‌شکند و نمی‌گذارد که وی به مقامات عالیه پرواز کند.
  غفلت و گناه روحانیت، می‌تواند زمینه‌ساز خطراتی جدی برای نظام و کشور باشد و به همین دلیل دشمن تلاش می‌کند میدان گناه و فساد را گسترش دهد.
9- همنشینی با ثروتمندان؛
یکی از آفت‌های مهم و تهدید کننده روحانیت این است که روحانی بر سر سفره اصحاب ثروت و سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد بنشیند. شایسته مقام و منزلت روحانیت، همنشینی با طبقه متوسط، محرومان و مستضعفان جامعه و دوری از اشراف و ثروتمندان است.
10- رفاه‌زدگی؛
 یکی از آفت‌ها برای جامعه روحانیت این است که در مباحث اقتصادی اهل قناعت نباشد و بیش از حد معمول در رفاه زندگی کند. رفاه‌زدگی، نوعی تفکر و اندیشه است که در انسان شکل می‌گیرد و رفتارها و کنش‌ها و واکنش‌های وی را هدایت، مهار و سمت دهی می‌کند.
قرآن مجید رفاه‌زدگی را به عنوان یک رفتار اقتصادی خطرساز و یک آسیب بزرگ در بخش توزیع منابع مالی معرفی می‌کند که رفتارهای اجتماعی را تحت تاثیر مستقیم خود قرار می‌دهد و عامل فروپاشی اجتماع از راه جرم و جنایت و ایجاد و تقویت ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود.
11- جاه‌طلبی؛
همان‌طور که رفاه‌زدگی و مال دوستی از جمله آفت‌هایی هستند که اگر بر جان روحانیت بیفتند، وی را بیمار کرده و او را به فساد و تباهی می‌کشانند، جاه‌طلبی و برتری‌جویی روحانیت نیز از جمله آسیب‌هایی هستند که نهضت و انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) را تهدید می‌کنند.
12- جزءنگری؛
یکی از آفات روحانیت، جزءنگری و غفلت از سایر وظایف است. گاهی عده‌ای فقط به یک بخش از اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه وآله وسلم) توجه می‌کنند و از سایر احکام الهی غافل می‌شوند. این جزءنگری، نوعی انحراف به شمار می‌رود. جزءنگری آفت و انحرافی است که عده‌ای از روی غفلت گرفتار آن می‌شوند و تنها خود را معطوف به یک جهت کرده و جهات دیگر ارزش‌های اسلامی را فراموش می‌کنند.
13-  جدایی از مردم؛
ارتباط داشتن با مردم، در میان مردم بودن، در خدمت جامعه بودن، و حتی ارتباط معیشتی داشتن با مردم، دل سوزاندن برای مردم، حلال مشکل مردم بودن، از ویژگی‌های برجسته یک روحانی انقلابی است.
امام خامنه‌ای فرمودند: ماها که در بین مردم زندگی می‌کنیم، ارتباط مالی و ارتباط معیشتی ما با مردم، یک چیز بسیار خوبی است. بنده بارها این را به دوستان [گفته‌ام]. آن وقتی که بنده مشهد بودم و مراجعات وجوه مردم یا پول‌های مردم را داشتم، عقیده‌ام همین بود، حالا هم اعتقادم همین است .
14- بی توجهی به محرومان؛
توجه نکردن به محرومان، آفت بزرگ روحانیت است. یک ویژگی که در علمای شیعه وجود دارد و در علمای دیگر در طول تاریخ خیلی دیده نمی‌شود، طرفداری از مستضعفان و ملجأ محرومان و مستضعفان بودن است. این امتیاز بزرگ نباید از روحانیت سلب و گرفته شود. 
 امام خمینی (ره) در پیام به زائران بیت الله می‌نویسند: خدا نیاورد آن روزی را که سیاست ما و سیاست مسئولان کشور ما پشت کردن به دفاع از محرومین و رو آوردن به حمایت از سرمایه‌دارها گردد.
15-اختلاف؛
اختلاف و تفرقه، آفت دیگری است که روحانیت را تهدید می‌کند. وحدت، بهترین سرمایه و یادگار و مظهر همان وحدت ذات ربوبی است. دشمنان؛ استکبار جهانی و صهیونیسم بین‌الملل از وحدت می‌ترسند و همواره تلاش می‌کنند در بین صفوف مردم، مردم و روحانیت، و بین صفوف روحانیون، اختلاف ایجاد نمایند.
روحانیت نباید گرفتار دام مکاران و فتنه‌گران و خیانت پیشگان گردد و باید صفوف خود را با تحکیم وحدت و چنگ زدن به ریسمان الهی مقاوم‌تر کند.
16- جدایی از نظام دینی؛
یکی دیگر از آفت‌های روحانیت، جدایی از نظام دینی و الهی است.
امام خامنه‌ای فرمودند: اینکه یک آقائی در یک گوشه‌ای عبایش را بکشد به کول خودش، بگوید من به کارهای کشور کار ندارم، من به نظام کار ندارم، افتخار نیست؛ این ننگ است. روحانی باید از وجود یک چنین نظامی که پرچمش اسلام است، قانونش فقه اسلامی است، با همه وجود استقبال کند. 
17- جهاد گریزی؛
جهاد گریزی آفت دیگر روحانیت اصیل و انقلابی است. روحانیت شایسته و انقلابی باید در همه میدان‌های جهاد علمی، فرهنگی، سیاسی، نظامی، امنیتی و اجتماعی حضوری فعال و همیشگی داشته باشد. 
آنچه نگاشتیم، برخی از آفت‌های تهدید کننده روحانیت اصیل و انقلابی است. باید تلاش کنیم که دامان روحانیت به این آفت‌ها آلوده نشود و عظمت روحانیت و جایگاه آنان در بین مردم، با عمل به تکلیف و حرکت در مسیر الی الله حفظ گردد.
نویسنده: 
علی شیرازی
دسته بندی مطالب: 
حوزه و دانشگاه