باید اسلام را در جامعیتش ببینیم! نماز به جای خودش؛ حتی اگر نماز صبح یک دقیقه هم دیر شود و آفتاب طلوع کند، گناه است. آن جایی که می‌گوید باید سر وقت نماز بخوانی، باید بگوییم: چشم! همچنین آن جایی که می‌گوید بایدجان بدهی نیز باید بگوییم: چشم! حکم آنکه تو فرمایی! من بنده‌ام

انتظار اینکه، ما نظامی داشته باشیم که همه را به جایی برساند که اولیاء کاملین در زندگی به آن رسیدند، توقع به‌جایی نیست. یک نظام عینی، باید به‌گونه‌ای باشد که متوسط مردم، بتوانند بدان نائل شوند

وقتی درباره کارآمدی نظام صحبت میشود، گاهی منظور همان مفهوم انتزاعی است یا به یک معنا ایدة نظام است که آیا کارآمد است یا نیست؛ و گاهی منظور این است که کسانی که متصدی اجرای این نظام هستند، آیا آنها درست عمل کرده‌اند یا خیر؟ اینها دو معنای متغایر، اما مرتبط‌اند، و البته باید بین آنها تفاوت قائل شد.