گرانبها ترین سرمایهای که خداوند به نوع بشر ارزانی داشته، گوهر فروزان عقل است. همه اعمال، احساسات، رفتار و حتی توانائیهایمان بر اساس اندیشه و فکر حالت میگیرد. هر عمل و رفتاری چه خوب و چه بد، چه اینکه نتیجه آن خیر یا شر باشد، از فکر و اندیشه سرچشمه میگیرد. به عبارت سادهتر، آنگونه که میاندیشیم، عمل میکنیم.
همسر زیدان، کاپیتان سابق تیم ملی فرانسه که با روزنامه پاریس اسپورت در مورد شوهرش مصاحبه کرد، چند نکته جالب گفت که ذهن همه را به خود مشغول کرد. وی گفت که وقتی زیدان از او خوشش آمد، به او گفته: آیا مسیحی هستی؟ در جواب گفتم، بلی. زیدان با این کلمه چهرهاش عوض شد و رفت، مدتی گذشت و از زیدان خبری نشد تا کنجکاو شدم و دنبالش را گرفتم، وقتی منزل شخصیش را در پاریس پیدا کردم، با دیدنم تعجب کرد و من هم علت ناپدید شدنش را پرسیدم. زیدان گفت: میخواستم با تو ازدواج کنم؛ ولی تو مسیحی هستی و من مسلمان.
قرآن کریم، کتاب جامع و جاودانهای است که به تمام نیازهای معنوی و مادی انسان پاسخ گفته است و راه و رسم زندگی با طراوت را مشخص نموده است، از لابهلای آیات قرآن میتوان دستورات اخلاقی فراوانی به دست آورد که به ذکر بعضی از آنها بسنده میشود:
بهترین روش رفتار با دیگران را میتوان از کلام رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) آموخت که فرمودند: «هیچ یک از شما مؤمن نیست مگر اینکه برای برادرش آن بخواهد که برای خود میخواهد» و یا در جای دیگر فرمودند: «دست خود را بر سر هر کس که میخواهی بگذار و برای او آن بخواه که برای خود میخواهی» (بحارالانوار، ج 71، ص 234)
دین اسلام جایگاه ویژهای در مورد دید و بازدید از نزدیکان و خویشاوندان تحت عنوان صلهرحم و مهمانی قرار داده است که به وفور در منابع دینی به چشم میخورد.
در قرآن کریم میخوانیم: «... وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً»؛ و از خدایی بپرهیزید که هنگامی چیزی از یکدیگر میخواهید، نام او را میبرید (و نیز) از (قطع رابطه با) خویشاوندان خود بپرهیزید؛ زیرا خداوند مراقب شماست .
یک روز در دوران کودکی همراه با نامهای از طرف مدرسه به خانه آمد. توماس نامه را به مادرش داد و گفت: مدرسه گفته این نامه را حتماً به شما بدهم.
مادر نامه را باز کرد و وقتی متن آن را خواند، اشک از چشمانش جاری شد.
توماس با تعجب از مادرش پرسید: توی نامه چی نوشته؟ مادر نامه را مقابل صورتش گرفت و شروع به خواندن کرد: پسر شما یک نابغه است. این مدرسه برای آموزش چنین نابغهای بیش از حد کوچک است و معلمین کافی برای آموزش او نداریم. لطفاً خودتان مسئول آموزش فرزندتان شوید.
سالها گذشت و کودک به یکی از بزرگترین نابغههای تاریخ تبدیل شد.
مادر موسی (علیهالسلام) در پیشینه تمدنیِ ما ایرانیها نقش داشته است. یادم نمیرود مادرم از قول مادرش میگفت: قدیمیها اگر پشت دری میماندند، دست بر در بسته میگذاشتند و مادر حضرت موسی (علیهالسلام) را صدا میزدند. این موانست فرهنگی، نشان از اثرگذاری تاریخ اجتماعی دارد که میتوان گفت همین مقدارش به ما رسیده است. این حرف گوشه ذهنم مانده بود بیآنکه نام مادر موسی (علیهالسلام) را بدانم، تا رسیدم به فیلم جشنواره...
اگر حیا شاکله انسان باشد، تربیت انسان باحیا نیز فرآیندی تدریجی و طولانیمدت است. انسان با حیا باید در موقعیتهای گوناگون، حسن و قبح اعمال را بشناسد و نفسش از عمل قبیح کراهت داشته باشد. بیشتر انسانها حداقلی از حیا را دارند؛ اما کسب آن مقدار از حیا که وجهی از وجوه تقوا و مایه سعادت آدمی است، به مراقبت افکار، نیتها و اعمال در طول زندگی نیاز دارد. تا وقتی انسان در مرحله کودکی است، زمینهسازی برای باحیا بودن او بر عهده خانواده است و پس از سن تکلیف، خود او نیز باید راه مراقبت از این شاکله پربرکت را بشناسد و مرتبه آن را افزایش دهد.