محورهای اساسی بخش سیاسی عهدنامه ترکمانچای در مواد سوم، چهارم، هفتم، هشتم، دهم و سیزدهم آن آمده است.
بر طبق مادّه سوم، ناحیه و شهر مهم "نخجوان و ایروان" از ایران جدا و به روسیه واگذار شد.
مادّه چهارم به تعیین مرزهای ایران و روسیه اختصاص یافت و مجرای رود ارس، سرحد دو کشور شد.
طبق مادّه هفتم، روس‌ها، عباس میرزا را ولیعهد و جانشین مشروع شاه می‌دانستند.
بر طبق مادّه هشتم، کشتی‌های تجاری روسیه همچنان از حق کشتیرانی آزاد در دریای خزر در طول کرانه‌های آن بهره‌مند بودند. این مادّه، برای ایران در دریای خزر هیچ‌گونه حقی قائل نبود.
بعد از خلافت کوتاه‌مدت ابوبکر، وی عمر بن خطاب را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد. عمر برای انتخاب جانشین، راه دیگری انتخاب کرد؛ او انتخاب خلیفه را به شورای شش نفره‌ای واگذار نمود که تشکیل شده بود از امیرمؤمنان علی (علیه السلام)، عثمان، طلحه، زبیر، سعد بن ابی‌وقاص و عبدالرحمن بن عوف.
در واقعه کربلا، هفت فرزند امیرالمومنین علی (علیه السلام) به شهادت رسیدند. همچنین سه فرزند از امام حسن (علیه السلام)، دو فرزند از امام حسین (علیه السلام)، دو فرزند از حضرت زینب و پنج فرزند و نوه از عقیل، برادر امیرالمومنین علی (علیه السلام) به شهادت رسیدند.
در منابع تاریخی، از پنج همسر برای امام حسین (علیه السلام) نام برده شده است؛ اما در تعداد فرزندان امام (علیه السلام) اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. شیخ مفید تعداد فرزندان امام را چهار پسر و دو دختر دانسته‌اند. ابن خشاب، و بعضی از معاصران مانند: علامه سید محسن امین نُه فرزند، شش پسر و سه دختر برای حضرت ذکر کرده و برخی از منابع مثل ابن شهرآشوب در مناقب و مرحوم اربلی در کشف الغمه، تعداد اولاد آن حضرت را ده نفر، شش پسر و ۴ دختر، و بعضی حتی بیشتر از ده نفر ذکر کرده‌اند.
نماز ظهر عاشورا توسط امام حسین (علیه السلام) و به‌صورت جماعت (نماز خوف) اقامه شد، در حالی که لشکر عمر بن سعد دست از جنگ نکشید و امام و یارانش را مورد حمله قرار داده بود. امام در میانه جنگ در حالی که فرصت اقامه نماز به تنهایی یا در محلی امن را داشتند؛ اما نماز را علنی و به صورت جماعت اقامه کردند.
قاتل امام حسین (علیه السلام)، در برخی منابع تاریخی و روایی، سَنان بن اَنس و در برخی شمر بن ذی‌الجوشن ذکر شده است.
سنان بن انس
در تاریخ طبری، سنان بن انس نَخَعی، قاتل امام حسین (علیه السلام) دانسته شده است. همچنین، ابن‌جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق) در کتاب تذکره الخواص، ابوالفرج اصفهانی (۲۸۴-۳۵۶ق) در کتاب مقاتل الطالبیین و ابن عبدالبر (۳۶۸- ۴۶۳ق) در کتاب استیعاب فی معرفه الاصحاب، قاتل امام حسین (علیه السلام) را سنان بن انس معرفی کرده‌اند.
