کمالالدین ابوالعطا محمود بن علی بن محمود معروف به خواجوی کرمانی که سال تولد او را از سال ۶۶۹ تا ۶۸۹ گفتهاند. او در کرمان به دنیا آمد. ریاضیات و طب و برخی علوم دیگر را میدانست. در قصیده، غزل و مثنوی بسیار توانا بوده است. به خواجو «نخلبند شاعران» میگویند. دیوان او به دو بخش صنایعالکمال و بدایعالجمال تقسیم میشود که شامل غزل، قصیده، مسمط، ترکیببند، ترجیعبند، رباعی، قطعه و مستزاد است. خواجوی کرمانی نیز یکی از ارادتمندان به اهلبیت بوده و خود را مادح آلحیدر میداند. یکی از اشعار عاشورایی خواجو را در ادامه میآورم:
مرثیه نیز نوعی شعر است که به یاد مرده و در ذکر محاسن او و تأسف از مرگ وی سروده میشود؛ خصوصا اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و شهیدان کربلا میباشد. مرثیه از لحاظ محتوا و مضمون از نوع ادب غنایی است؛ زیرا شاعر در آن احساسات و عواطف خود را بیان میکند.