در مواجهه دو نفر با یکدیگر، پیش از هر سخن و عمل، دو صورت با هم روبه رو می‌شود. مواجهه دو انسان با هم و کیفیت این رویارویی چهره‌ها، نقش عمده در نحوه گفتار و رفتار دارد و رمز گشایش قفل دل‌هاست.

«خوش‌رویی»، هم در نگاه مطرح است، هم در لبخند. هم در گفتار آشکار می‌شود، هم در رفتار. چه بسا رابطه‌ها و دوستی‌هایی که با «ترش‌رویی» و «اخم کردن» و «عبوس شدن» به هم خورده است. از سوی دیگر مبدأ بسیاری از آشنایی‌ها هم یک «تبسّم» بوده است.

از نکات مهم مربوط به معاشرت، آن است که آنچه را درباره خود نمی‌پسندی، درباره دیگران هم روا ندانی و آنچه نسبت به خویش دوست می‌داری، برای دیگران هم بخواهی. به فرموده امیرالمومنین علی علیه‌السلام: «در ادب کردن تو نسبت به خویشتن، همین تو را بس که آنچه را از دیگری ناپسند می‌بینی، از آن پرهیز کنی.» همچنین می‌فرمایند: «هر گاه در دیگری اخلاق ناپسندی را دیدی، بپرهیز که آن‌گونه رفتار در خودت نباشد!»

از جمله اثرات اکرام والدین، بخشش گناهان است. امام زین العابدین علیه السلام می‌فرمایند: شخصی نزد رسول اللَّه صلی الله علیه و آله آمد و گفت: هیچ عمل زشتی نیست که مرتکب نشده باشم، آیا من توبه دارم؟

حضرت فرمودند: آیا از والدین تو زنده‌اند؟ گفت: پدرم در قید حیات است.

حضرت فرمودند: برو و به او نیکی کن. وقتی او رفت، حضرت فرمودند: اگر مادرش زنده بود (زودتر به مقصد می‌رسید.)

البته در روایت مذکور، تقدم احترام به مادر نسبت به پدر نیز بیان شده است.

اثر دیگر احترام به والدین، افزایش عمر می‌باشد.

در اسلام، به مسئله رفاقت و دوستی بیش از همه ادیان، اهمیّت داده شده است؛ چنان‌که بیانات رهبران دینی ما مخصوصاً اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله طی احادیث بی‌شمار در این مورد، گواه این مسئله است که ما به برخی از آنها اشاره می‌نماییم. از جمله در حدیثی از امام حسن علیه‌السلام می‌خوانیم: القَریبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ المَوَدَّةُ و إنْ بَعُدَ نَسَبُهُ و البَعیدُ مَنْ بَعَّدَتْهُ المَوَدَّةُ و إنْ قربت نَسَبُهُ لا شی ء أقربُ الی شی ءٍ مِنْ یدٍ الی جسدٍ و إنّ الیَدَ تَغُلُّ (خیانت) فتُقْطَعُ و... ».

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های خانواده اخلاقی و پویا، حسن معاشرت افراد آن خانواده است. حسن معاشرت؛  هم جنبه اخلاقی و ارزشی دارد و هم جنبه حقوقی. به مجموعه‌ای از رفتارها که شامل اکرام و ترک آزار، احترام، خوش‌زبانی، گشاده‌رویی، اعلام دوستی، پرهیز از خشونت، و مواردی این‌گونه‌اند، حسن معاشرت گفته می‌شود.