دستورالعمل قرآنی برای حل اختلافات خانوادگی

قرآن کریم راه‌حل اختلافات میان همسران در خانواده را این گونه بیان می‎فرماید:

و اگر از (ناسازگاری و) جدایی میان آن دو (زن و شوهر) بیم داشتید، پس داوری از خانواده شوهر، و داوری از خانواده زن برگزینید (تا به اختلاف آن دو رسیدگی کنند) اگر این دو بنای اصلاح داشته باشند، خداوند میان آن دو را به توافق می‌رساند، خداوند، (از نیات همه) با خبر و آگاه است. (نساء، 35)

نکته‌ها

۱) در این آیه، گویا یک خانواده و زن و شوهر مانند یک روح در دو پیکر تصور شده‎اند؛ زیرا کلمه «شِقاقَ» در جایی بکار می‌رود که یک حقیقت به دو قسمت تقسیم شود.

۲) زن و مرد در انتخاب داور، حقّ یکسان دارند. «حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها»

۳) قرآن کریم، برای رفع اختلاف میان زن و شوهر، و پیشگیری از وقوع طلاق، یک دادگاه خانوادگی را مطرح می‌کند که در مقایسه با محاکم قضایی موجود امتیازات زیادی دارد:...

الف) در محیط خانواده نمی‌توان تنها با مقیاس خشک قانون و مقررات بی‌روح، گام برداشت؛ لذا دستور می‌دهد که داوران این محکمه، کسانی باشند که پیوند خویشاوندی به دو همسر دارند و می‌توانند عواطف آنها را در مسیر اصلاح‌ تحریک‌ کنند.

ب) داوران در محاکم معمولی، در جریان اختلافات، غالبا بی‌تفاوت‌اند، در حالی که در محکمه صلح فامیلی چون داوران از فامیل زن و شوهرند، مورد اعتماد طرفین می‌باشند و قائدتا تعهّد و خیرخواهی بیشتری هم خواهند داشت.

ج) این دادگاه خانوادگی برخلاف محاکم قضایی موجود، نیاز به هزینه مالی دادگاه و وکیل و... ندارد.

د) رسیدگی به اختلافات در این دادگاه، سریع، بدون تراکم پرونده و مشکلات کارِ اداری است.

ه) اسرار دادگاه، به غریبه‌ها نمی‌رسد و مسائل اختلافی در میان خودشان می‌ماند. در محاکم عادی قضایی طرفین دعوا مجبورند برای دفاع از خود، هر گونه اسراری که دارند، برای غریبه فاش سازند. مسلم است که اگر زن و مرد در برابر افراد بیگانه و اجنبی اسرار زناشویی خود را فاش سازند، احساسات یکدیگر را چنان جریحه‌دار می‌کنند که اگر به اجبار به منزل و خانه باز گردند، دیگر از آن صمیمیت و محبت سابق، خبری نخواهد بود.