ناراحتی شدید رهبری از تفکر واداده مسئولان فضای مجازی و مدیریت نکردن و قانونمند نبودن این عرصه، تا آخرین ماههای دولت دوازدهم و درحالیکه کشور در آستانه برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بود، ادامه یافت.
امید است با تصمیمات جدید مسئولان محترم در زمینه فضای مجازی بهویژه اقدامات ارزشمند انجام شده و در حال انجام متولیان وزارت ارتباطات، مدیریت فضای مجازی کشور، وضعیت مطلوبی پیدا کند.
دیدگاه مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی، و میزان نارضایتی ایشان از وضعیت نابسامان و عقبمانده آن و کوتاهی متولیان امر، از سخنان ایشان در اواسط سال ۱۳۹۹ در دیدار با هیئت دولت بهوضوح نمایان است:
«يک مسئله که من اصرار دارم روی آن تکیه بکنم، مسئله فضای مجازی است! خب فضای مجازی، خیلی مهم است. آقایانی که در زمینه فضای مجازی نظراتی دارند و ابراز میکنند و گاهی میگویند که این جزو زندگی اصلی مردم است که ما هم قبول داریم، الآن واقعا فضای مجازی، یک بخش حقیقی از زندگی مردم شده. حالا دولت الکترونیک و ازاینقبیل که بهجای خود محفوظ است شکی نیست، [اما] آنچه عرضِ من است و من روی آن تکیه میکنم، این است که فضای مجازی بدون اختیار ما، از بیرون از اختیارِ ما، دارد مدیریت میشود. بحث این است! فضای مجازی، یک چیزی نیست که آدم بتواند مثل یک آب روانی، هر جور که میخواهد از آن استفاده بکند. دیگران دارند این آب را به یک سمتی که خودشان میخواهند، هدایت میکنند. آنها دارند مدیریت میکنند این فضا را. خب وقتی که ما میدانیم کسانی از بیرون دارند فضای مجازی را که ما هم دستاندرکارش هستیم و مبتلابهِ ماست ـ هدایت میکنند و مدیریت میکنند، ما نمیتوانیم بیکار بنشینیم در مقابل او. ما نمیتوانیم مردممان را که با فضای مجازی ارتباط دارند، بیپناه رها کنیم در اختیار آن مدیری که دارد پشت پرده، فضای مجازی را اداره میکند! عوامل مسلط بینالمللی در این زمینهها بهشدت فعالاند؛ از لحاظ خبردهی، خبررسانی، تحلیل دادهها و امثال گوناگون. هزاران کار دارد انجام میگیرد روی فضای مجازی. برای خاطر این است که بنده روی مسئله شبکه ملی اطلاعات اینهمه تأکید میکنم. این شورایعالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی که تشکیل دادهایم و بنده اصرار داشتم و دارم که این [شورا] تشکیل بشود و رؤسای محترم در آن شرکت کنند و تصمیمگیری کنند و اجرا کنند، بهخاطر اهمیت این مسئله است. نمیشود این مسئله را رها کرد و من میبینم که آن اهتمام لازم به خرج داده نمیشود. خب الان شبکه ملی اطلاعات، اجزایی دارد. این اجزا باید در زمانبندیهای مشخص تحقق پیدا کند. آدم میبیند که تحقق پیدا نمیکند! از زمانبندیها عقباند، یا سیاستهای اصولیای در زمینه پهنای باند وجود دارد که مکرر ابلاغ شده. خب این سیاستها باید رعایت بشود و اینها مورد درخواست و تأکید مؤکد اینجانب است». (بیانات در تاریخ ۲/۶/۱۳۹۹)
ناراحتی شدید رهبری از تفکر واداده مسئولان فضای مجازی و مدیریت نکردن و قانونمند نبودن این عرصه، تا آخرین ماههای دولت دوازدهم و درحالیکه کشور در آستانه برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بود، ادامه یافت. ایشان در سخنرانی نوروزی خود در سال ۱۴۰۰، در جملاتی کوتاه و شفاف فرمودند:
«متأسفانه در فضای مجازی کشور ما هم که آن رعایتهای لازم با وجود اینهمه تأکیدی که من کردم، صورت نمیگیرد و در یک جهاتی واقعا ول است که بایستی آن کسانی که مسئول هستند، حواسشان باشد. همه کشورهای دنیا روی فضای مجازی خودشان دارند اِعمال مدیریت میکنند، [درحالیکه] ما افتخار میکنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کردهایم! این افتخار ندارد. این بههیچوجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریت کرد. از این امکان، مردم استفاده کنند. برای مردم بلاشک وسیله آزادی است، خیلی هم خوب است؛ اما نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملت توطئه کند». (بیانات در تاریخ ۱/۱/۱۴۰۰)
رویکرد انتقادی و اعتراضی رهبری، در سخنرانیهای ایشان در اواخر سال ۱۴۰۰، ازجمله در ۱۱ دی، ۱۹ بهمن و ۱۹ اسفند نیز بازتاب داشته است. چنانکه در تاریخ ۱۱ دی، ضمن اشاره به حذف نام شهید سلیمانی در فضای مجازی تحمیلشده از سوی دشمنان، فرمودند:
«این هم يک تنبیه دیگری است. تنبه بیشتری است برای ما و مسئولین فضای مجازی کشور که بفهمند چهکار باید بکنند، تا دشمن نتواند هر جور دلش میخواهد، با هرجایی که دلش میخواهد، رفتار کند. فضای مجازی موجود دنیا، زیر کلید مستکبران است». (بیانات در تاریخ ۱۱/۱۰/ ۱۴۰۰)
و در تاریخ ۱۹ اسفند، در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری، با اشاره به مشکلات فضای مجازی، بیان کردند: «انشاءالله جناب آقای رئیسی و دوستانشان باید همت کنند و هرچه زودتر باید این مشکلات برطرف شود» (بیانات در تاریخ ۱۹/۱۲/۱۴۰۰)
در نهایت، مقام معظم رهبری ضمن سخنرانی مهم ۱۴ خرداد در مرقد امام خمینی، چند بار موضوع فضای مجازی را طرح، و به استفاده دشمن از این فضا جهت ایجاد جنگ روانی برای ضربهزدن به کشور و ملت اشاره کردند (بیانات در ۱۴/۳/۱۴۰۱)
شکلگیری اغتشاشات اخیر کشور و نقش فضای مجازی وابسته به دشمن در این وقایع، بهخوبی صدق بیانات رهبر حکیم را ثابت کرد. امید است با تصمیمات جدید مسئولان محترم در زمینه فضای مجازی بهویژه اقدامات ارزشمند انجام شده و در حال انجام متولیان وزارت ارتباطات، مدیریت فضای مجازی کشور، وضعیت مطلوبی پیدا کند و ایران اسلامی در این عرصه نیز همانند بسیاری از عرصههای دیگر، به پیشرفت حقیقی دست یابد. پیشرفتی که علاوه بر ابعاد فنی و حکمرانی فضای مجازی، متضمن ارزشهای اخلاقی، دینی و مذهبی مردم باشد. البته تحقق این امید، نیازمند مراقبت جدی است تا از طریق برخی فشارهای وارده و تصمیمگیریهای در سایه، خللی در کار ایجاد نشود.