اما اینکه چرا باید نسبت به رفتار نیک دیگران سپاسگزار باشیم، از روایت اهل بیت (علیهمالسلام) موارد متعددی به دست میآید از جمله اینکه:
الف. شکرگزاری از خداوند در سایه تشکر از مردم
همواره سپاس و تشکر، در مقابل «نعمت» است. نعمت و احسان یا از سوی خدا به ما میرسد، یا بندگان خدا واسطه خیرند و ما از نیکوکاریها و یاریها و مساعدتهای مردم بهرهمند میشویم و «نعمت الهی» از این طریق شامل ما میگردد؛ لذا گاهی شکر الهی نیز در سایه تقدیر و تشکر و حقشناسی از مردم تحقق میپذیرد و خداوند به اینگونه سپاسگزاریها راضی است؛ بلکه به آن دستور میدهد. این حقیقت، به تعبیرهای گوناگون و به صور مکرر در روایات اسلامی آمده است.
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: «کسی که مردم را سپاس نگوید، شکر خدا را هم انجام نمیدهد».
همچنین امام سجاد (علیهالسلام) فرمودهاند: «شکرگزارترین شما نسبت به خدا، کسی است که نسبت به مردم سپاسگزارتر باشد».
از حضرت رضا (علیهالسلام) روایت است: «هر کس مخلوقهای نعمت دهنده را سپاس نگوید، خدا را سپاس نگفته است».
ب. تشویق به گسترش فرهنگ نیکوکاری
فرهنگ تقدیر و تشکر و زبان سپاس و حقشناسی از نیکیها و نیکوکاران، از تعالیم اسلام و برنامههای دینی است و هر چه این فرهنگ در بین مردم رواج یابد، کمکی به افزایش و تداوم نیکوکاری در جامعه است.
حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) خطاب به مالک اشتر میفرماید: «ستودنش به نیکی را پیوسته دار، و رنج کسانی را که کوششی کردهاند بر زبانآور که یاد نمودن کار نیکوی آنان، دلیر را بر میانگیزد و از کارماندگان را به کار ترغیب میکند».
اما اگر از نیکوکاران تشکر و قدردانی نشود، موجب انصراف نیکوکاران و قطع شدن خوبیها میشود.
از امام صادق (علیهالسلام) روایت است: «خدا لعنت کند رهزنان راه معروف و نیکی را، رهزن خیر کسی است که به او خوبی میشود و او ناسپاسی و کفران میکند، در نتیجه آن نیکوکار را مانع از آن میشود که به دیگری نیکی کند».
ج. افزایش محبت در جامعه
شکرگزاری از شخص نیکوکار، روح عطوفت و مهربانی را بیش از پیش زنده میکند. حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) میفرماید: «شکر تو از کسی که با محبت و علاقه، کاری را برای تو انجام داده است، رضایت و وقای او را افزون میکند».