سید محمدمهدی خراسانی ملقب به شهید ثالث یا رابع، فقیه و فیلسوف شیعه قرن دوازدهم و سیزدهم قمری. وی سرسلسله خاندانی سرشناس از عالمان است که به «شهیدی» های خراسان مشهور شده‌اند. وی مدتی شاگرد وحید بهبهانی بود. سید محمدحسن زنوزی، سید دلدارعلی نقوی، سید محمد مهدی بحرالعلوم از شاگردان وی بوده‌اند. او در مسائل اجتماعی و سیاسی فعال و صاحب نفوذ بود. فعالیت‌های وی باعث کینه‌توزی صاحب منصبان حکومتی و توطئه کشتن وی شد. سرانجام در رمضان سال ۱۲۱۸ ق در حرم امام رضا (علیه السلام)، به شهادت رسید. سید محمدمهدی را به دلیل ولادتش در اصفهان و اقامتش در مشهد، اصفهانی و مشهدی و به سبب سیادتش موسوی خوانده‌اند. خراسانی ملقب به شهید ـ شهید ثالث یا رابع ـ است. او در ۱۱۵۲ق. (و به نقلی ۱۱۵۳ق.) در خانواده‌ای اهل علم و تقوا متولد شد. پدرش هدایت‌الله نام داشت و در سلسله نَسَب وی، نام شاه نعمت‌الله ولی، ذکر شده است. شهادت: چون نادرقلی (از نوادگان نادر شاه) بر خراسان تسلط یافت، در برابر حکومت مرکزی قاجار خودمختاری نشان داد، فتحعلی شاه قاجار با اعزام قشونی مشهد را محاصره کرد. با طولانی شدن زمان محاصره و بروز قحطی، مردم از خراسانی درخواست وساطت کردند. با وساطت وی، سپاه قاجار با این شرط که مردم نادر میرزا را دستگیر و تحویل دهند، از محاصره شهر دست کشید. لیکن این امر محقق نشد و نادر میرزا برای ادامه مقاومت و تامین نیاز خود، برخی طلاجات حرم رضوی را غارت کرد که موجب شورش مردم گردید. خراسانی از مردم خواست دروازه‌های شهر را به روی سپاه حکومت مرکزی بگشایند. لیکن نادرقلی باخبر گردید و برای دستگیری او به حرم رضوی حمله برد. سید برای جلوگیری از هتک حرمت حرم، از حرم بیرون آمده در دارالضیافه با وی ملاقات و صحبت نمود؛ لیکن نادر وی را به شهادت رساند. این حادثه در رمضان ۱۲۱۸ق. روی داد. پیکر سید در مسجد پشت بالا سر مقدس دفن شد.

آثار میرزا محمدمهدی خراسانی عبارت‌اند از:

نبراس الهدایة فی شرح کفایة‌الاحکام محقق سبزواری (متوفی ۱۰۹۰) در شرح باب‌های طهارت، صلاة و حج. نسخه‌ای از این اثر در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. شرح دروس که به خراسانی منسوب است و برخی آن را همان نبراس‌الهدایة فی شرح کفایة‌الاحکام می‌دانند. گروهی دیگر نیز آن را اثر دیگری با عنوان شرح کتاب الدروس الشرعیة فی الفقه‌الامامیة از شهید اول (متوفی ۷۸۶) دانسته‌اند. رساله نوروزیه، در رد رساله نوروزیه ملااسماعیل خواجویی. از این رساله باعنوان فی تحقیق‌النیروز نیز یاد شده است. رساله فی رد رسالة المحاباتیة که در رد اثر محمدباقر وحید بهبهانی است.

رساله فی صلوة‌اللّیل. رساله‌ای در بقاء اجساد ائمه (علیهم السلام) در قبور