امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

داستان پذیرایی امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام از مهمان فقیر

 روزی مردی خسته و گرسنه وارد مسجد پیامبر شد و اظهار گرسنگی کرد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) کسی را به منزل خود فرستاد تا ببیند آیا امکان پذیرایی یک شب از او وجود دارد یا نه؟ فرد به خانه پیامبر رفت و خبر آورد که در خانه ایشان جز آب هیچ‌چیز برای پذیرایی وجود ندارد. پیامبر رو به اصحاب خود کردند و فرمودند: کیست که امشب این پیرمرد را نزد خود مهمان کند؟ صدایی آشنا بلند شد که: ای رسول خدا! من امشب او را مهمان خود، می‌کنم. او امیرالمؤمنین بودند که مثل همیشه در کار نیک، پیش‌گام شده بودند.
پیرمرد به همراه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به راه افتاد و به خانه امام رفت. امام، پس از راهنمایی مهمان به اتاق، نزد همسرشان فاطمه (علیهاالسلام) رفتند و پرسیدند: آیا در خانه غذایی هست؟ فاطمه با شرمندگی فرمودند:
ای اباالحسن! وعده‌ای غذا به اندازه یک نفر وجود دارد؛ ولی ما مهمان را بر خود و فرزندان مقدم می‌داریم. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: پس بچه‌ها را بخوابان و غذا را بیاور. فاطمه (علیهاالسلام) فرزندان را خواباندند. امام سفره گستردند و چراغ‌ها را خاموش کردند و غذا را جلوی مهمان گذاشتند. ایشان در تاریکی دهان خود را تکان می‌دادند و چنان وانمود می‌کردند که او نیز مشغول خوردن غذا است تا مهمان خجالت نکشد و هر چه می‌خواهد از غذا بخورد.
پیرمرد که بسیار گرسنه بود، در هنگام خوردن غذا، متوجه نشد که امام چیزی نمی‌خورد. او به خوردن ادامه داد تا غذای کاسه تمام شد.
سپس امام بستر خواب برای او گستردند و سفره را جمع کردند. پیرمرد به بستر رفت و خوابید. سحرگاه امام برای نماز برخاستند و پیرمرد را بیدار کردند و به اتفاق، برای خواندن نماز صبح به مسجد رفتند.
وقتی به مسجد رسیدند، پیامبر با چشمانی اشکبار، در آستانه درب مسجد به انتظار آمدن امیرالمؤمنین ایستاده بودند. وقتی امام به مسجد رسیدند، پیامبر ایشان را در آغوش کشیدند و فرمودند: یا اباالحسن! دیشب عرشیان شگفت زده از رفتار و ایثار تو گشتند و این آیه بر من نازل شد:
«و یُؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصة؛ (حشر: ۹) و هر چند در خودشان احتیاجی [مبرم] باشد، آن‌ها را بر خودشان مقدم می‌دارند.»