دکتر سید حسین خادمیان نوشآبادی
عید غدیر جغرافیا نیست؛ بلکه تکرار مداوم ظهور فهم و اطاعت فرشتهای و یا کفر و خباثت ابلیسی است.
امام رضا علیهالسلام فرمودند: مثل المومنین فی قبولهم ولاء امیرالمؤمنین فی یوم غدیر خم کمثل الملائکة فی سجودهم لآدم و مثل من أبی ولایة امیرالمؤمنین فی یوم الغدیر مثل ابلیس؛ پذیرش ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام از سوی مومنان در روز غدیر خم، مَثَلِ سجده ملائکه بر آدم است؛ و مَثَلِ آنان که در روز غدیر از پذیرش ولایت امیرالمومنین علیهالسلام اعراض کردند مَثَلِ ابلیس است. (إقبال الأعمال، صفحه۷)
و این یعنی تاریخ یکبار به دوگانه هابیلیان و قابلیان تقسیم شد و در آخر الزمان نیز به دوگانه فرزندان غدیر و منکران غدیر تقسیم گردید و هر لحظه آدمی باید خود را بازنگری کند که فرزند غدیر است یا منکر غدیر که اگر در راستای انکار غدیر قدم بر میدارد قابیل قاتل حق و ابلیس متمرد از معبود است که رجیم و کافری بیش نخواهد بود.
فرزند غدیر بودن یعنی در عقد الهی ماندن و منکر غدیر شدن یعنی رجیم شدن و وای بر کسی که رجیم ولایت و امامت لقب گیرد. حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام یک عقد است که عاقد آن خدای سبحان است: اِنّ عَلیا امیرالمؤمنین بِولایة مِن اللهِ عَزّوَجَلّ عَقَّدَها لَه فَوقَ عَرشِه، به همین جهت اگر کسی با ولایت و وصایت حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام عقد نبندند یا آن عقد را فسخ نماید، از ولایت و عقد خداوند خارج شده و عقد با خدا را شکسته است و شکستن غدیر یعنی از خدا طلاق گرفتن و رجیم شدن است.
پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند: الکفر به کفر بالله و الشرک به شرک بالله و الشک فیه شک فی الله و الالحاد فیه الحاد فی الله و الانکار له انکار لله و ایمان به ایمان بالله. انکار وصایت علی، انکار خداست و شک به حقانیت علی، شک به خداست و ایمان به علی، ایمان به خداست.
این حقیقتی است که از قرآن کریم هم به روشنی قابل استظهار است؛ زیرا قرآن وصایت حضرت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام را رکن رکین هدایت در دنیا و آخرت معرفی میفرماید و این مهم در صریح آیه ۶۷ سوره مائده است: "إِنَّ اَللّهَ لا یَهْدِي اَلْقَوْمَ اَلْكافِرِينَ " نازل شده است.
یعنی کسی که کافر به وصایت علی شد، هرگز در چتر و سایهسار هدایت الهی قرار نخواهد گرفت.
عید غدیر زمانی برای طهارت فکر و فعل است؛ لذا امام رضا علیهالسلام میفرمایند: بهدرستی که در عید غدیر خداوند متعال از هر زن و مرد مؤمنی، گناه شصت سال ایشان را میآمرزد و دو برابر آنچه در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر از آتش دوزخ آزاد کرده، آزاد میکند؛ يا ابْنَ أَبِي نَصْرٍ أَيْنَ مَا كُنْتَ فَاحْضُرْ يَوْمَ الْغَدِيرِ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَإِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ لِكُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ ذُنُوبَ سِتِّينَ سَنَةً وَ يُعْتِقُ مِنَ النَّارِ ضِعْفَ مَا أَعْتَقَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ لَيْلَةِ الْفِطْرِ(تهذیب الاحکام ۶/۲۴)
عید غدیر واژهای ربانی است که فهم آن فقط معطوف به یک واقعه خاص تاریخی نیست؛ بلکه وسعت عظمت آن از آسمان معرفت توحیدی تا اقیانوس ایمان به نبوت و ساحل یقین به قیامت است بدین جهت است که برای هیچ اصل و فرع شریعت، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دستور ندادند تا فردی مانند بلال ندا دهد که همه موظف به حضور حداکثری هستند و علامه مجلسی رضوان الله علیه نقل میکند: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله صریحاً دستور حضور همگان جز کسانی که عذر شرعی دارند در غدیر را صادر فرمودند: یا بلال! ناد فی الناس أن لا یبقی غدا أحد إلا علیل إلا خرج إلی غدیر خم؛ فردا همه به جز معلولان باید در غدیر خم حاضر باشند و این یعنی حضور واجب و حداکثری.
در احتجاج به عدد حاضران در غدیر خم تصریح شده است؛ کذلک أخذ رسول اللّه (ص) البیعة لعلیّ علیهالسلام بالخلافة علی عدد أصحاب موسی، فنکثوا البیعة و اتبعوا العجل و السامری سنة بسنة و مثلاً بمثل، و اتّصلت التلبیة ما بین مکة و المدینة، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) برای خلافت امیرالمومنین علی (علیهالسلام) به عدد اصحاب موسی (هفتاد هزار نفر) بیعت گرفتند.
آیت الله خویی نیز در کتاب «معجم رجال الحدیث» خود تصریح کرده است که ولایت علی علیهالسلام برخاسته از نصوص قرآنی است و مینویسد: اصل شیعه و پیروی از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام برخاسته از قول خداوند سبحان است که میفرماید؛ «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا... (مائده 55) (معجم رجال الحدیث ج 11 ص 207)
حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام در موارد فراوان بارها به آیه ولایت، صادقین، مودت، اولیالامر، مباهله، تطهیر، سابقون، ابتغاء، و... در برابر غاصبین ولایت و وصایت و امامت احتجاج نمود و ولایت و افضلیت خود را ثابت و اعلان نمود و بزرگان حدیث و تاریخ در منابعی مانند آثار ذیل آن را گزارش نمودهاند: خصال ج 2 ص 561 _ امالی طوسی ص 549 _ ارشاد القلوب ج 2 ص 261 _ الاحتجاج ج 1 ص 136 _ الغارات ج 1 ص 239 _ تفسیر نور الثقلین ج 5 ص 264 _ خصال ج 2 ص 558 _ اثباه الهداه ج 3 ص 79 _ امالی طوسی ص 551 _ حلیه الابرار ج 2 ص 330 _ کتاب سلیم بن قیس ج 2 ص 643 _ کمال الدین ج 1 ص 276 _ بحار الانوار ج 31 ص 411 و ...
و علامه مجلسی ابوابی را از کتاب شریف بحار الانوار، اختصاص به بیان روایات احتجاج حضرت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام به آیات ولایت و امامت داده است: بحار الانوار ج 29 ص 3 باب 5 _ ص 497 باب 15 _ ج 31 ص 315 باب 26 _ ص 407 باب 27
احتجاجات حضرت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام به آیات ولایت و مناقبشان، در برابر غاصبین ولایت و در روز شوری نیز مورد نقل علمای اهل سنت قرار گرفته است، به عنوان نمونه حموینی در فرائد السمطین ج 1 ص 312 ح 250 احتجاج علی علیهالسلام به آیه سابقون (واقعه 10)، اولیالامر (نساء 59) و ولایت (مائده 55)، اکمال (مائده 3) را نقل میکند، جهت اطلاع بیشتر رجوع شود؛ احقاق الحق ج 5 ص 26 به بعد _ ج 15 ص 679 _ الغدیر ج 1 ص 334
مرحوم شیخ مفید رضوان الله علیه نقل میکند: امام صادق علیهالسلام فرمودند: وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و اله) از دنیا رفتند چهل نفر نزد امیرالمؤمنین علیهالسلام آمدند و عرض کردند: به خدا قسم! از هیچکسی غیر از شما اطاعت نمیکنیم، ما روز غدیر را فراموش نمیکنیم که حضرت در مورد شما چه فرمودند.
عید غدیر مانند شب قدری است که همگان باید احیا بگیرند تا در آن خود را محک بزنند که فرزند غدیر بوده و هستند و ماندهاند یا رجیم غدیر و راندهشدگان نعمت ولایت و امامت هستند. در بازنگری اعمال و اقوال خود ببینیم مروج غدیر بودهایم یا عمله ابلیسان منکر و تضعیفکنندگان غدیر و مروجان دشمنان غدیر.
مراقب ابلیسیان باشیم که در هر لباس و شکل و... ظهور و بروز دارند. همانطور که رجیم اطاعت از توحید، ذلیل و پست و منفور شد هر کس که رجیم غدیر گردید، ذلیل و خوار و منفور گردید.