آن امّت بگذشت، آنچه آنان به دست آوردند، براى خودشان است و آنچه شما به دست آوردید، براى خودتان است و شما از آنچه آنان کرده‌اند، سؤال نخواهید شد. به‌زودی بی‌خردان از مردم، خواهند گفت: چه چیزی آن‌ها(مسلمانان) را از(بیت المقدّس)، قبله‌ای که بر آن بودند برگردانید؟ بگو: مشرق و مغرب از آن خداست، هرکه را بخواهد به راه راست هدایت می‌کند. (بقره 141 و 142)

پیامبر اکرم(صل الله علیه وآله وسلم) و مسلمانان، سیزده سالی را که بعد از بعثت در مکّه بودند، به‌سوی کعبه نماز نمی‌خواندند؛ امّا بعد از هجرت به مدینه، چند ماهی نگذشته بود که یهودیان، زبان به اعتراض گشوده و مسلمانان را تحقیر کردند و گفتند: شما روبه‌قبله ما بیت المقدّس نماز می‌خوانید؛ بنابراین پیرو و دنباله‌رو ما هستید و از خود استقلال ندارید. پیامبر اکرم(صل الله علیه وآله وسلم) از این اهانت ناراحت شدند و هنگام دعا به آسمان نگاه می‌کردند، گویا منتظر نزول وحی بودند تا آنکه دستور تغییر قبله، صادر شد. پیامبر دو رکعت نماز ظهر را به‌سوی بیت المقدّس خوانده بودند که جبرئیل مأمور شد، بازوی پیامبر را گرفته و روی ایشان را به‌سوی کعبه بگرداند. درنتیجه پیامبر(صل الله علیه وآله وسلم) یک نماز را به دو قبله خواندند و اکنون نیز در مدینه نام آن محلّ به مسجدِ قبلتَین معروف است. بعدازاین ماجرا، یهود ناراحت شده و طبق عادت خود، شروع به خرده‌گیری کردند. آن‌ها که تا دیروز می‌گفتند: مسلمانان استقلال ندارند و پیرو ما هستند، اکنون می‌پرسیدند، چرا این‌ها از قبله‌ی پیامبران پیشین اعراض کرده‌اند؟ پیامبر اکرم(صل الله علیه وآله وسلم) مأمور شدند در جواب آن‌ها پاسخ دهدند: مشرق و مغرب از آنِ خداست و خداوند مکان خاصّی ندارد.

تغییر قبله، نشانه‌ حکمت الهی است. همچنان که در نظام تکوین، تغییر فصول سال، نشانه‌ی تدبیر است، نه ضعف یا پشیمانی.

پيام‌ها

1.  در كسب خوشبختى، تكیه به گذشتگان و تاریخ پدران، چاره‌ساز نیست. «لها ما كسبت ولكم ما كسبتم»، گیرم پدر تو بود فاضلف از فضل پدر، تو را چه حاصل!

2. هر امّتى، تنها مسئول عمل خویش است، «لا تسئلون عمّا كانوا یعملون». 

 

هیچ فقری چون جهل نیست 

امام علی(علیه السلام) فرمودند: وَلاَ فَقْرَ کَالْجَهْلِ  «و هیچ فقرى همچون جهل نیست»

جهل و نادانى، بدترین فقر و تنگدستى است؛ زیرا انسان جاهل و نادان، هم ثروتش را از دست مى‌دهد و هم آبرو و حیثیتش را و در یک کلمه دین و دنیایش را تباه مى‌کند. 

(حکمت 54)