سوالات نابجا نپرسید 

آیا بنا دارید از پیامبرتان سؤالات و درخواست‌‏هایی (نابجا) بکنید، آن‌گونه که پیش‌ازاین، موسی مورد سؤال قرار گرفت، و هر کس  کفر را باایمان مبادله کند، پس قطعا از راه مستقیم گمراه شده است./ بقره، ۱۰۸

نكته‏‌ها:

باتوجه‌به آیه و آنچه از شأن نزول‌‏ها برمی‏آید، بعضی از پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) تقاضاهای نامربوط و غیرمنطقی داشتند، مثلا تقاضا می‏کردند برای ما نام‌ه‏ای از سوی خداوند بیاور! و یا نهرهایی را برای ما جاری ساز و برخی دیگر همانند بنی‌‏اسرائیل می‏‌گفتند: خداوند را آشکارا به ما نشان بده تا با چشم او را ببینیم و به او ایمان بياوريم!

آوردن معجزه و اتمام حجّت، برای صدق دعوت پیامبر لازم است، ولی انجام‌ دادن هر درخواستی، طبق هوس و میل هر فردی که از راه می‏رسد، درست نيست.

بازگویی مشکلات و تاریخ انبیا، برای دلداری دادن به پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) است که اگر افرادی از تو سؤال و درخواست نامعقول دارند، از انبیای پیشین نیز از همین قبیل درخواست‏‌ها می‌‏کردند.

پیام‌‏ها

۱- از سؤالات و درخواست‏‌های بیجا بپرهیزید که گاهی زمینه‏‌ساز کفر است.

۲- خطراتی كه پیروان دیگر ادیان را تهدید کرده، مسلمانان را نیز تهدید می‏کند.

۳- از عاقبت و سرانجام دیگران، عبرت بگيريد.

 

اعمال انسان، بازتاب نیات و خواسته‌ها و سجایای اوست 

«هیچ‌کس چیزی را در دل پنهان نمی‌کند، مگر این که در سخنان بی‌اندیشه‌ای که از او صادر می‌شود و در صفحه صورتش، آشکار می‌گردد» حکمت ۲۶

امام (علیه‌السلام) در این گفتار حکیمانه، به یکی از اصول مهم روان‌شناسی اشاره می‌کنند. این نکته مسلم است که اعمال انسان، بازتاب نیات و خواسته‌ها و سجایای اوست که به‌صورت طبیعی ظاهر می‌گردد؛ اما گاه می‌شود انسان چیزی در درون دارد که نمی‌خواهد آن را آشکار کند، در این صورت سعی می‌کند دوگانگی در میان سخن و کردار خود با آنچه در درون دارد ایجاد کند. این دوگانگی در آنجا که انسان هشیار و مراقب باشد، ممکن است ظاهر نشود؛ اما به هنگام غفلت و عدم توجه، آنچه در درون است، خود را در عمل یا سخن‌های نیندیشیده ظاهر می‌کند. 

این پدیده، قانونی در روان‌شناسی است و امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) این قانون مهم را در عبارتی کوتاه و بسیار پرمعنا بدین شکل بیان فرموده است.