امام حسین علیه‌السلام:  شایسته نیست که انسان با ایمان، نافرمانی خدا را مشاهده کند و با بی‌تفاوتی از آن چشم بپوشد؛ بلکه او وظیفه دارد در جلوگیری از منکر اقدامی بکند.  (وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۱۲۵) 

در اسارت سریال و اینستاگرام

فرهاد قنبری

 

بدبختی انسان امروز این است که به جای اینکه کتاب بخواند، به جای اینکه داستان و شعر و حکایت بخواند، به جای اینکه اوقات خود را با خانواده و چیزهای ارزشمند سپری کند، صبح تا شب مشغول تماشای «سریال» و «بلاگرهای اینستاگرام» است. تا دو دهه پیش، تلویزیون در دو سه شبکه خلاصه می‌شد و ماهواره و اینترنتی هم برای دسترسی فله‌ای به «سریال» وجود نداشت. در آن سال‌ها نهایت دسترسی مخاطب به سریال همان چند سریالی بود که در روز مشخصی از هفته به نمایش گذاشته می‌شد.

امروزه اما شرایط فرق کرده است. حالا دیگر از صدها شبکه ماهواره‌ای و اینترنتی تا صداوسیما و بیلبوردهای شهر «سریال» است که بر سر مردم آوار می‌شود و مخاطب را به اسارت خود گرفته است.
تلویزیون و سریال در این دو دهه جای کتاب را کاملاً تنگ کرده است. حالا به جای داستان‌های شاهنامه و نظامی و حکایت‌های سعدی و رمان‌ها و داستان‌های کلاسیک، این سریال‌های تلویزیونی و خانگی و ترکیه‌ای و کره‌ای [و در سطحی دیگر بلاگرها و استندآپ‌ها] هستند که اوقات مردم را به خود مشغول کرده‌اند. حالا مردم در شب‌نشینی‌ها و دورهمی‌ها به جای شنیدن داستان‌های شاهنامه و افسانه‌ها و اساطیر و داستان‌های تاریخی، مشغول تماشای سریال‌های ترکی و سریال‌های نمایش خانگی و دنبال کردن اخبار و حواشی سلبریتی‌ها و تماشای لایوهای استندآپ کمدین‌ها و اینفلوئنسرها و امثالهم هستند.
«صنعت سریال» در ایران، مبتذل‌ترین مدیوم نمایشی است. سریال‌های خانگی با سلبریتی‌های تاریخ مصرف گذشته و تقلید دست چندمی از سریال‌های ترکیه‌ای و آمریکای لاتین، در تلاش است تا به توده‌های تشنه عشق لاکچری و زندگی لاکچری آرزو و امید بفروشد. این صنعت بنجل که در مقام ناجی سلبریتی‌های بی‌هنر عمل می‌کند، از بیلبوردهای شهری تا شبکه‌های اجتماعی و مجازی را به اشغال خود درآورده و هر روز چتر خود را بازتر می‌کند. در این زباله‌های تولید شده به نام سریال، نه فیلمنامه‌ای وجود دارد، نه کارگردانی صورت می‌گیرد و نه بازیگری و محتوا و داستان خاصی دنبال می‌شود. تمام قصه این سریال‌ها مثلث و مربع عشقی و چند تیکه کول و حال به همزن به آقازاده‌ها و نمایش خودروها و خانه‌های تجملی و صورت‌های دستکاری شده و لباس‌های مارک‌دار و.. است.