ملا اسماعیل بن محمدحسین مازندرانی (۱۱۰۰-۱۱۷۳ق) طبریالاصل مشهور به ملا اسماعیل خواجویی، حکیم، فقیه و متکلم شیعی قرن دوازدهم هجری قمری. ابطال الزمان الموهوم و بشارات الشیعه از آثار، و ملا مهدی نراقی از شاگردان اوست. خواجویی در سال ۱۱۰۰ق به دنیا آمد. او در آثارش از محل تولد و اجدادش یاد نکرده، با این حال احتمال داده شده که زادگاه او مازندران بوده؛ چنانکه در آثارش خود را مازندرانی خوانده است. شهرتش به خواجویی را بهخاطر اقامتش در محله خواجوی اصفهان دانستهاند. درباره تاریخ وفات خواجویی، اختلافنظر وجود دارد. عبدالنبی قزوینی وفات او را در ۱۱۷۷ق دانسته؛ اما آقابزرگ تهرانی در الذریعه، آن را در ۱۱۷۳ق نوشته است. مدفن خواجویی در تخت فولاد اصفهان در نزدیکی قبر استادش، فاضل هندی است. خواجویی از مدرّسان علوم عقلی و نقلی بود و تا پایان عمر به تعلیم این علوم پرداخت. او بارها کتاب الشفاء ابن سینا را تدریس کرد و بسیاری از قسمتهای آن را حفظ بود. او از احیاکنندگان حوزه فلسفی اصفهان، پس از حمله افغانها بود. ملا اسماعیل را با اینکه در عصر پس از ملاصدرا زندگی میکرده است، متأثر از او ندانستهاند. او در زهد و تقوا و اعراض از دنیا و تأسی به سیره پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و امامان شیعه، سرآمد عصر خود و نیز مورد احترام همه اقشار جامعه روزگار خود بود. گفتهاند او نزد نادرشاه افشار (۱۱۰۰-۱۱۶۰ق) منزلت خاصی داشته و نادر به توصیههای او عمل میکرده است. محمدجعفر خواجویی، فرزندش و نیز محمداسماعیل خواجویی ثانی نوه او، از عالمان و ادیبان عصر خود بودند. خواجویی صاحب آثار متعددی بوده است. برخی از آثار منتشرشده وی عبارتاند از:
الرسائل الاعتقادیة؛ مجموعهای شامل هجده رساله در موضوعات اعتقادی است که توسط سیدمهدی رجائی در ۱۴۱۱ق در قم منتشر شده است.
ثمرة الفؤاد فی نبذ من مسائل المعاد
ابطال الزمان الموهوم؛ این اثر در جلد چهارم منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران (ص ۱۵۱-۲۹۱) به کوشش سید جلالالدین آشتیانی در ۱۳۵۷ در مشهد چاپ شده است.
مفتاح الفلاح و مصباح النجاح فی شرح دعاء الصباح؛ این اثر به اهتمام سید مهدی رجائی در ۱۴۱۱ق در مشهد منتشر شده است. رسالة فی الغناء؛ این اثر به کوشش علی مختاری و سید رسول کاظمینسب، در مجموعه میراث فقهی، غنا و موسیقی در ۱۳۷۶ش در قم چاپ شده است. الفوائد الرجالیة؛ سید مهدی رجایی، مباحث این کتاب را تحقیق و بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی آن را در سال ۱۴۱۳ق چاپ کرده است. تعلیقات بر الاربعون حدیثاً شیخ بهائی؛ این کتاب توسط سید مهدی رجایی تصحیح و در سال ۱۴۲۶ق منتشر شده است