احمد بن عبدالرضا، مهذب الدین بصری دمامینی حیدرآبادی (درگذشته پس از ۱۰۸۵ق)، محدث و عالم امامی قرن یازدهم هجری که احادیث فراوانی را از حفظ داشته است. وی از بیشتر علوم و فنون روزگار خویش بهره‌مند بوده و در سفر به شهرهای مختلف اسلامی، کتاب‌ها و رساله‌هایی در هر باب نوشته است.

از زندگانی احمد، اطلاعات کمی در دست است. آنچه از وی می‌دانیم این است که وی اهل بصره یا دمامین بوده است و به دلایلی نامشخص به ایران مهاجرت کرده است؛ ولی بعدا از این مهاجرت اظهار تاسف کرده است. معلوم نیست که او در چه تاریخی به ایران سفر کرده؛ ولی از یادداشت‌های پایانی تألیفاتش پیداست که احمد سال‌های ۱۰۶۸-۱۰۷۹ق را در نواحی مختلف خراسان، چون ادکان، شاندیز و مشهد گذرانده و در هر یک از این نواحی تألیف یا تألیفاتی داشته. وی همچنین در این مدت با پادشاهان و ملوک نیز مصاحبت‌هایی داشته است؛ چرا که وی در فائق المقال، از مصاحبت خویش با پادشاهان یاد کرده و آن را یکی از عوامل نپرداختن به ادامه تحصیلات و تحقیقات دانسته است.. با توجه به اینکه او فائق المقال را در نخستین سال ورود به حیدرآباد تألیف کرده، مصاحبت او می‌بایست مربوط به پیش از این تاریخ و در نواحی مختلف بوده باشد. از احوال احمد پس از ۱۰۸۵ق اطلاعی در دست نیست. وی در همین سال برای شخصی به نام احمد بن جعفر چلبی اجازه نوشته است.

احمد از بیشتر علوم و فنون روزگار خویش بهره داشته و کتاب‌ها و رساله‌هایی در هر باب نوشته است. تألیفات او دانش او را در تفسیر، اصول، حدیث، فقه، رجال، اخلاق، فنون ادبی، طب، هیئت و نجوم، علوم طبیعی و مهارت‌هایی چون قیافه‌شناسی نشان می‌دهد. اما ظاهراً وی به حدیث و رجال بیش از دیگر علوم علاقه داشته است؛ چراکه مهم‌ترین اثر وی فائق المقال در حدیث و رجال است. او در این کتاب گفته است که ۱۲۰۰ حدیث را با سلسله اسناد و ۱۲ هزار حدیث را بدون سلسله اسناد، حفظ بوده است. احمد شاگرد حر عاملی بوده و بیشتر احادیث آن کتاب را از او روایت کرده است. حر عاملی در ۱۰۷۵ق به خط خویش بر کتاب الدرة النجفیة او تقریظ نوشته. نسخه خطی کتاب یا دست نوشته حرّ عاملی موجود است.

آثار

تألیفات او همه به زبان عربی است. مهمترین آن‌ها فائق المقال، در حدیث و رجال است که آخرین اثر موجود اوست. از وی چند اثر منتشر شده است که عبارتند از :

1. معارج الدین و مناهج الیقین: وی در اوایل ۱۰۷۹ق هنوز در مشهد بود و در آن شهر این کتاب را تألیف کرد.

2. التحفة الصفویه: در ذیقعده سال ۱۰۸۰ق، در قندهار این کتاب را نوشته است

3. الدرة النجفیة فی الاصول الفقهیة

4. رسالة فى حرمة الغناء؛ این رساله در مجموعه غناء و موسیقی که بسیاری از رساله‌های غناء فقها در آن جمع‌آوری شده، منتشر شده شده است.