جعفر بن قولويه فرزند محمد بن قولويه در شهر قم بدنيا آمد. او در درس پدر و برادرش كه از راويان شيعه به شمار مي‌آمدند، حاضر شد و به فراگيري علم و دانش پرداخت. شرح‌حال‌نويسان، کنيه وي را ابوالقاسم گفته‌اند.

ابن‌قولويه در سال 341 قمري به مصر سفر کرد. جعفر بن قولويه در سال 368 هجري درگذشت و در حرم کاظمين در جوار امام کاظم و امام جواد (علیهما السلام) به خاک سپرده شد و بعدها شيخ مفيد نيز در کنار وي دفن گرديد. 

روايات جعفر بن محمد قولويه در مجموعه‌هاي روايي بزرگ شيعه نقل شده و به آن استناد مي‌شود. توثيق و اعتماد به بسياري از راويان شيعه، به دليل روايت ابن‌قولويه از آن‌ها دانسته شده است. نجاشي، يکي از علماي رجال مي‌گويد: «هر زيبايي و علم و فقهي که مردم با آن وصف گردند، ابن‌قولويه برتر و فوق آن است.» شيخ طوسي درباره او نوشته است: «ابو القاسم، جعفر بن محمد بن قولويه قمي، شخصيتي مورد اطمينان و داراي تأليفاتي فراوان، به تعداد ابواب فقه مي‌باشد.» علامه حلّي نقل کرده: «ابوالقاسم از اصحاب ثقه و جليل القدر در حديث و فقه بوده است.» شيخ مفيد به او لقب «شيخ صدوق» داده است. سيد بن طاووس درباره ابن‌قولويه مي‌گويد: وي راوي راستگويي است و همه بر امانت او اتفاق دارند.» ابن حجر عسقلاني از علماي اهل سنت، او را از بزرگان و علماي مشهور شيعه مي‌داند.

ابن‌ قولويه‌ داراي‌ تاليفاتي‌ در حديث‌ و فقه‌ بوده‌ که‌ مشهورترين‌ آن‌ها «کامل‌ الزيارات‌» است‌‌. اين‌ کتاب‌ که‌ يکي‌ از مهم‌ترين‌ منابع‌ اماميه‌ در زيارات‌ است‌، به‌ نوبه خود مورد استفاده شيخ‌ مفيد در المزار و ديگران‌ قرار گرفته‌ است‌. در سده‌هاي‌ اخير کامل‌ الزيارات‌ به‌ عنوان‌ يک‌ منبع‌ رجالي‌ نيز مطرح‌ شده‌ و مورد استفاده برخي‌ از رجال‌ شناسان‌ امامي‌ قرار گرفته‌ است‌. از ديگر آثار ابن‌ قولويه‌ که‌ امروزه‌ نشاني‌ از آن‌ها در دست‌ نيست‌، مي‌توان‌ الاربعين‌، تاريخ‌ الشهور و الحوادث‌ فيها، الحج‌، الشهادات‌، الصداق‌، الصلاة، الفطرة، القضاء و ادب‌ الحکام‌، قيام‌ الليل‌ و النوادر را نام‌ برد. همچنين‌ شیخ طوسي‌ از کتابي‌ با تعبير فهرست‌ مارواه‌ من‌ الکتب‌ و الاصول‌ ياد مي‌کند که‌ ظاهراً مورد استفاده خود وي‌ در فهرست‌ و نجاشي‌ در رجال‌ قرار گرفته‌ است‌. وي‌ اثري‌ نيز با عنوان‌ العدد في‌ شهر رمضان‌ داشته‌ که‌ در آن‌ نظر خود را درباره عدم‌ نقصان‌ ماه‌ رمضان‌ بيان‌ کرده‌ است‌.