امام باقر علیه السلام فرمودند:  به خدا سوگند که او (مهدی (علیه السلام)) مضطر (حقیقی) است که در کتاب خدا آمده می فرماید: «اَمَّن یجیب المضطر اذ ادعاه و یکشف السؤ...» بحارالانوار، ج ٥٢، ص ٣٤١ 

«حوزه پیشرو» و «علوم انسانی»

رهبر فرزانه انقلاب در بخشی از بیانیه حوزه پیشرو و سرآمد می‌فرمایند: «امروز با تشکیل نظام سیاسی اسلام، سؤال اصلی، چگونگی نگاه کلان شارع به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر و پایه‌های اصولی آن است؛ از نگاه به انسان و جایگاه انسانی و هدف‌های زندگی او، تا نگاه به شکل مطلوب جامعه‌ی بشری، و نگاه به سیاست و قدرت و روابط اجتماعی و خانواده و جنسیّت و عدالت و دیگر ابعاد زندگی. فتوای فقیه در هر مسئله باید نشان‌دهنده‌ی بخشی از این نگاه کلان باشد». خود وی در ادامه، دو الزام مهم برای دست‌یافتن به چنین فقه و چنین فقیهی را این‌گونه بیان می‌کنند: «اوّلاً، آشنایی فقیه با همه‌ی ابعاد و معارف دینی در همه‌ی زمینه‌ها» «و ثانیاً آشنایی مناسب با یافته‌های امروز بشر در عرصه‌ی علوم انسانی و دانش‌های مرتبط با زندگی انسان است». روشن است که برنامه درسی حوزه‌های علمیه در حال حاضر به گونه‌ای نیست که این الزامات را تأمین کند و ابزارها و مقدمات علمی لازم برای چنان نگاه کلانی به نظام معرفتی اسلام را در اختیار طلاب قرار دهد. در برنامه درسی حوزه‌های علمیه تقریباً هیچ آشنایی با یافته‌های جدید بشر در عرصه‌های علوم انسانی ایجاد نمی‌شود. تقریباً هیچ بحث مدون و مشخصی درباره آشناسازی طلاب با نگاه کلان اسلام درباره «انسان»، «جایگاه انسان در نظام هستی»، «ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر»، «سیاست»، «قدرت»، «عدالت»، «جنسیت»، «روابط بین‌الملل»، «فرهنگ عمومی» و امثال آن وجود ندارد. به همین دلیل، نمی‌توان انتظار داشت که فتاوا و نظرات فارغ التحصیلان این برنامه درسی نشان دهنده‌ی بخشی از این نگاه کلان باشد. اساساً در همه دوره‌های آموزشی حوزه‌های علمیه حتی به میزان دو واحد درسی، انسان‌شناسی از نگاه اسلام و قرآن آموزش داده نمی‌شود! چه رسد به علوم انسانی و عدالت اجتماعی و خانواده و جامعه اسلام‌پسند و امثال آن. همه دلسوزان و دغدغه‌مندان در انتظار واکنش عملی مدیران دلسوز و روشن‌بین حوزه‌های علمیه به منشور حوزه پیشرو و سرآمد هستند.