امام حسین علیه‌السلام:  شایسته نیست که انسان با ایمان، نافرمانی خدا را مشاهده کند و با بی‌تفاوتی از آن چشم بپوشد؛ بلکه او وظیفه دارد در جلوگیری از منکر اقدامی بکند.  (وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۱۲۵) 

«آمایش آموزش عالی»

احمدحسین شریفی

 

کمیت و کیفیت دانشگاه‌های کشور، چندین سال است که توجهات را به خود جلب کرده است. تا جایی که مسئله آمایش آموزش عالی و آمایش دانشگاه‌ها و مسئله ادغام یا تجمیع واحدهای مختلف دانشگاه‌های دولتی، جزء برنامه‌ها و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی هم شده است. اما مع‌الاسف تاکنون نه تنها اقدامی جدی در این خصوص صورت نگرفته است؛ بلکه بعضاً شاهد اقداماتی برخلاف آن هستیم. علی‌رغم آیین‌نامه‌ها و قوانین ابلاغی، بعضاً شاهد بوده‌ایم که شورای گسترش وزارت علوم، کاملاً برخلاف نظر کمیته‌های آمایش علم استان‌ها نظر داده‌اند. فی‌المثل در حالی که بحث ادغام دانشکده حضرت معصومه سلام علیها در دانشگاه قم، بنا بود در دستور کار کمیته آمایش علم استان قم قرار گیرد، و علی‌رغم آنکه هیئت امنای دانشکده، با دانشگاه شدن آن مخالف بود، ناگهان در خبرها آمد که این دانشکده از سوی شورای گسترش وزارت علوم به دانشگاه تبدیل شد!

آن‌گونه که در مراسم تودیع و معارفه وزرای علوم پیشین و جدید، معلوم شد، خوشبختانه رئیس محترم جمهور که رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی هم هست، منتقد جدی کثرت و تعدد دانشگاه‌های کشور هستند و در نقد کثرت دانشگاه‌ها، با نقل خاطره‌ای از تایلند، گفتند: «این همه دانشگاه را برای چه می‌خواهیم؟!» و همچنین در برنامه وزیر محترم علوم، جناب دکتر سیمایی نیز مسئله آمایش آموزش عالی مورد توجه جدی قرار گرفته است. افزون بر همه اینها، در ماده ۹۵ برنامه هفتم پیشرفت نیز به صراحت مسئله آمایش آموزش عالی به عنوان یک تکلیف قانونی بیان شده است. در این ماده تأکید شده است وزارت علوم و بهداشت حداکثر تا ۱۸ آذر امسال (۱۴۰۳) باید طرح آمایشی خود مشتمل بر «تعیین ظرفیت کل و سهم دانشجویان به تفکیک رشته، مقطع تحصیلی و زیرنظام‌های آموزش عالی کشور، توزیع دانشجو در رشته‌ها، مقاطع تحصیلی و نیز توسعه و ایجاد رشته‌ها و مقاطع تحصیلی مورد نیاز در گروه‌های آموزش عالی، مبتنی بر ملاحظات آمایش آموزش عالی و آمایش سرزمین را تهیه نموده و به تصویب شوراهای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارتخانه‌های مذکور برسانند و هرساله آن را به‌روزرسانی نمایند». و در تبصره یک این ماده، تأکید شده است که وزارتین «مکلفند نسبت به رفع همپوشانی رشته‌ها و گرایش‌های فعال بر اساس سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام نمایند». امیدواریم وزارت علوم در دوران جدید خود، با درایت و دقت و بدون ملاحظات سیاسی و صنفی، به صورتی قاطع، نه تنها مسئله آمایش رشته‌ها و گروه‌ها و مقاطع تحصیلی؛ بلکه آمایش دانشگاه‌ها و تجمیع یا ادغام آنها را در دستور کار خود قرار دهد.