امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

تکلیف ما در ماه مبارک رمضان چیست؟

علی شیرازی

 

ماه مبارک رمضان، ماه روزه، خودسازی، تلاوت قرآن، دعا، شب زنده داری و عبادت است:
۱. پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: شَهْرُ رمضان شَهْرُاللّه عَزّ و جلّ اَلا فَاجْتَنِبوا فیه کُلَّ حَرامٍ و اَکْثِرُوا فیهِ مِنْ تِلاوَةِ الْقُرآن - ماه رمضان، ماه خدای عزوجل است. در این ماه از هر حرامی دوری کنید و بسیار قرآن بخوانید.
۲. اولین نکته‌ای که آن حضرت می‌فرمایند،  دوری از گناه است. باید با روزه چشم، زبان، گوش، قلب و فکر؛ اعضاء و جوارح خود را کنترل کنیم تا فکر گناه هم نکنیم.
۳. ایشان در خطبه شعبانیه می‌فرمایند: اَیُّها الناسُ إِنَّ اَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِاَعْمالِکُم فَفُکُّوها بِاسْتِغفارکُمْ - ای مردم! جان‌های شما در گرو عمل‌های شماست؛ پس آن را با استغفار، آزاد کنید.
اگر خطای کوچک و صغیره‌ای هم داریم، باید با توبه و استغفار، آن را از پرونده عمل خود پاک کنیم.
۴. سومین نکته، آشتی با قرآن و تلاوت قرآن است. پیامبر بزرگوارمان می‌فرمایند: مَنْ تَلا فیه آیةٌ مِنَ القرآنِ کان لَهُ مِثلُ اَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقرآنَ فی غیرِه مِنَ الشُّهُور - اگر کسی در این ماه، یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مانند کسی است که در غیر ماه رمضان، یک ختم قرآن کرده باشد.
برخی از بزرگان به شاگردان خود سفارش می‌کردند: هر ماه رمضان، یک جزء از قرآن را به ترتیب از آخر قرآن کریم حفظ کنید.
۵. نکته چهارم، دعا و خواندن خدای مهربان است. پیامبراکرم (صل الله علیه وآله وسلم) می‌فرمایند: وَ ارْفَعُو اِلَیْه اَیْدیَکُمْ بالدُّعا فی اوقاتِ صَلَواتِکُمْ، فاِنّها اَفْضَلُ السّاعاتِ یَنْظُرُاللّهُ عزّو جلَّ فیهابالرَّحْمَةِ اِلی عبادِهِ - ای مردم! در ماه رمضان و هنگام نماز، دست‌هایتان را به سوی پروردگار بلند کنید که چنین لحظه‌هایی، بافضیلت‌ترین زمان زندگی شماست. در آن هنگام، خداوند با دیده محبت به بندگان نگاه می‌کند.
علمای عارف در این ماه عزیز، سفارش به قرائت دعای افتتاح، سحر و ابوحمزه، در نیمه‌شب‌های ماه مبارک می‌نمودند.
۶. پنجمین نکته، خواندن نماز و سخن گفتن با خداست. پیامبر گرامی اسلام (صل الله علیه وآله وسلم) می‌فرمایند: وَ مَنْ تَطَوَّعَ فیه بِصَلوةٍ کَتَبَ اللّهُ لَهُ بَراءةً مِنَ النّار - هر کس در  ماه رمضان، نماز مستحبی به جا آورد، خداوند برای او برائت از آتش دوزخ خواهد نوشت.
۷. نکته ششم، دادن افطاری است. امام کاظم (علیه السلام)  می‌فرمایند: فِطْرُک لِأَخیکَ و اِدخالُکَ السُّرورَ عَلیْه اَعْظَمُ مِنْ اَجْرِ صِیامِکَ - افطاری دادن به برادر مسلمانت و ایجاد سرور در قلب او، از ثواب روزه‌ات بزرگ‌تر است.
۸. هفتمین نکته، خدایی شدن و تنها خدا را دیدن است. مـرحـوم آیت‌الله سید علی آقای قاضـی در ماه مبارک رمـضـان بـه مـردم می‌فرمودند:  مــردم! خـودبـیـن نباشید، خدابین باشید.
۹. هشتمین نکته، تقرب به خداست. امام خامنه‌ای می‌فرمایند: ماه رمضان در بین ماه‌های سال، فرصتی برای انسان است که در میان انواع عوامل و موجبات غفلت از خدا و از راه محاصره شده، فرصتی پیدا کند که در آن بتواند روح را به سمت عروج و اعتلا سوق دهد و به خدا تقرب جوید.
۱۰. نکته بعد، استفاده از فرصت‌های این ماه شریف است. استفاده از روزها، شب‌ها، سحرها، ساعت‌ها و لحظه‌های ماه مبارک رمضان است.
إنَّ رَسولَ‌اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَءَالِهِ وَسَلَّمْ کانَ یَطْوى فِراشَهُ وَ یَشُدُّ مِئْزَرَهُ فی الْعَشْرِ الْأَواخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ - حضرت رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در ده روز آخر ماه رمضان، بستر خود را جمع می‌نمودند و دامان خویش را محکم بسته و به عبادت مشغول می‌شدند.
۱۱. دهمین نکته این است که بدانیم، ماه رمضان، فصل سخاوتمندی ایثارگرانه و ماه توجه به نیازمندان و فقیران است. امام خامنه‌ای می‌فرمایند: علاوه بر فرصت‌هایی که در زندگی فردی برای مردم در ماه رمضان مهیا است، در زمینه‌ی اجتماعی، ماه رمضان فرصت کمک به فقرا است.
۱۲. نکته بعد، این ماه، ماه صله‌ی رحم، صدق و برّ با برادران دینی است. امام خامنه‌ای می‌فرمایند: در ماه رمضان سعی کنیم از این فضای معنویّت و صفا، برای ارتباطات صحیح و معنوی میان خودمان و دیگران استفاده کنیم و تصمیم‌های درست بگیریم، اقدام‌های درست بکنیم؛ خوش‌بینی را، اعتماد را، ایجاد محبّت را، خیرخواهی نسبت به یکدیگر را در ارتباطات خودمان دخالت بدهیم، و این بهره را از ماه رمضان ببریم که در روابط اجتماعی و روابط انسانی، یک تلطیفی به وجود بیاوریم.
ماه مبارک رمضان، یک فرصت بسیار مغتنم است؛ برای این‌که خودمان را به خدا نزدیک کنیم، به اولیاء الهی نزدیک کنیم، به قرآن و دعا و نماز نزدیک کنیم، به کمال نزدیک کنیم، به ولی‌فقیه نزدیک کنیم. از مفاسد دور کنیم، از دنیاخواهی دور کنیم. از گناهان پاک کنیم.