امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

ضرورت تغییر رویکرد ملی از اقتصاد سوداگرانه به «سرمایه‌گذاری برای تولید»

محمد ملک‌زاده
 
نامگذاری سال‌ها بر اساس نیازهای اساسی کشور که بطور رسمی از سال 1378 به بعد در ابتدای هر سال از سوی مقام معظم رهبری اعلام گردیده است، امری تشریفاتی و صرفاً شعاری نیست؛ بلکه در حقیقت جلب توجه دولت و ملت به یک نیاز اساسی کشور و ترسیم نقشه راه برای هر سال می‌باشد. امسال نیز رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود، سال 1404 را با عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نامگذاری کردند که در استمرار تاکید ایشان طی چند سال اخیر مبنی بر ضرورت شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی در ایران می‌باشد. بیش از یک دهه است که مسئله اقتصاد به اولویت کشور تبدیل شده و این حاکی از آن است که حل چالش‌های اقتصادی همچنان در صدر دغدغه ایشان محسوب می‌شود.
اهمیت سرمایه‌گذاری برای تولید در شرایط جنگ اقتصادی
تحقق این شعار در سال جدید از نگاه کارشناسان اقتصادی، با توجه به شرایط فعلی جنگ اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران، بهترین راهکار مقابله با تحریم‌های موجود در عرصه جهانی و بین‌المللی و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی ارزیابی می‌شود. مسلماً "تولید" یکی از مؤلفه‌های اصلی و از عوامل موثر خودکفایی و استقلال یک کشور است و بدون آن، هیچ جامعه‌ای پیشرفته نخواهد بود؛ اما رسیدن به این مرحله نیازمند الزاماتی است که مورد توجه کارشناسان اقتصادی قرار گرفته. مقام معظم رهبری هم بارها به الزامات تحقق این امر مهم اشاره داشته‌اند.
یکی از مهم‌ترین این الزامات، خودباوری و پذیرش توانمندی‌های داخلی می‌باشد. فرهنگ خودباوری یکی از مؤلفه‌هایی است که همواره از سوی دشمنان ملت ایران با آن مقابله شده است. دشمنان سعی در القای ناتوانی ملت ایران در رشد و پیشرفت کشور، بدون تقلید بی‌چون و چرا از غرب و وابستگی به آن را داشتند. مشکلاتی مانند تورم، کاهش ارزش پول ملی و معیشت مردم ایجاب می‌کند که ضمن گسترش فرهنگ خودباوری و کاهش وابستگی به منابع خارجی، سیاست‌های اقتصادی بر پایه تقویت تولید ملی و ایجاد اشتغال پایدار با تاکید بر منابع داخلی و تولیدات وطنی تدوین شوند. انتخاب شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» بر این نکته تأکید دارد که توسعه اقتصادی دستیابی به رشد پایدار بدون سرمایه‌گذاری مؤثر در بخش‌های مولد امکان‌پذیر نیست. از نگاه کارشناسان، هدایت نقدینگی به سمت بخش‌های مولد، تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به فعالیت‌های غیرمولد، از مواردی هستند که می‌تواند در تحقق شعار سال ۱۴۰۴ تاثیرگذار باشند.
نقش دولتمردان در تحقق شعار سال
حضرت آیت الله امام خامنه‌ای در پیام نوروزی خود، دو نقش کلیدی را برای دولت و مردم تعیین کردند. مسلماً دولت به‌عنوان مهم‌ترین نهاد سیاست‌گذار اقتصادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری در تولید دارد. رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند که «سرمایه‌گذاری عمدتاً از سوی مردم باید انجام بگیرد ــ و دولت شیوه‌های مختلفش را برنامه‌ریزی کند ــ لکن در آن جایی که مردم یا انگیزه‌ای ندارند یا توانایی سرمایه‌گذاری ندارند، دولت هم می‌تواند در این میدان وارد بشود؛ نه به عنوان رقابت با مردم؛ بلکه به عنوان جایگزین مردم، آنجایی که مردم نمی‌آیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایه‌گذاری کند.»
نقش مهم دولت، کاهش وابستگی به منابع خارجی است و در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی، افزایش تولید داخلی و ایجاد زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری است که اینها موجب افزایش تاب‌آوری کشور می‌شود و این سیاست نه‌تنها باعث بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری خواهد شد؛ بلکه امنیت اقتصادی را نیز تقویت کرده و مسیر توسعه پایدار را هموار خواهد کرد. دولت باید از طریق ارائه تسهیلات بانکی، رفع موانع دست و پا گیر و مبارزه با مفسدان اقتصادی، نقش مهمی در تحقق شعار سال یعنی سرمایه‌گذاری برای تولید داشته باشد و انگیزه‌های بخش خصوصی را در مشارکت اقتصادی برای تولید تقویت کند.
نقش مردم در تحقق شعار سال
بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌های مردم در سال‌های اخیر به بازارهای غیر مولد و زیانبار مانند ارز، طلا و املاک هدایت شده که نه‌تنها کمکی به رشد اقتصادی نکرده؛ بلکه منجر به افزایش تورم و نوسانات اقتصادی شده است. امروز وظیفه مردم و بخش خصوصی، جهاد اقتصادی از طریق سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و فناوری‌های نوین است و می‌توان ظرفیت‌های تولیدی کشور را ارتقا داد و از خروج سرمایه‌ها به بازارهای غیرمولد جلوگیری کرد.
در مجموع، وظیفه مردم این است که نگاه خود را از سرمایه‌گذاری‌های سوداگرایانه به سمت تولید و اشتغال‌زایی تغییر دهند تا اقتصاد کشور از آثار منفی فعالیت‌های غیرمولد مصون بماند. باید به این باور برسیم که همه ما درون کشتی انقلاب هستیم؛ سود تقویت بنیان‌های اقتصادی کشور به همه ما خواهد رسید.