در جنگ روایتها و عامل مهم روایت اول، آنچه اهمیت دارد، سرعت و دقت و همان نقطهزنی در انتشار محتوا است که ۹۰درصد تاثیرگذاری همان روایت اول و در صورت تعلل، فقط ۱۰درصد توفیق رسانهای در واکنش و عکسالعمل حاصل میشود.
تحلیل «جنگ روایتها و نقش روایت اول و رسانه» یک موضوع پیچیده و مهم در حوزههای جامعهشناسی، سیاست، و رسانهشناسی است. این مفهوم در واقع تلاش گروههای مختلف برای کنترل روایت (گزارش یا تفسیر) رویدادها تا تأثیرگذاری بر سخن عمومی و تصمیمگیریهای فردی یا سیاسی است. در ادامه، این موضوع از نظرهای مختلف بررسی شده است:
نقش روایت اول
روایت اول گاهی اوقات به عنوان «سرمایه اولیه» در جنگ روایتها شناخته میشود. این روایت معمولاً توسط گروهی قدرتمند (مثل دولت یا رسانههای مؤثر) منتشر میشود و با این ویژگیها مواجه است:
سرعت انتشار: هرچه روایت اول سریعتر منتشر شود، احتمال بیشتری دارد که به عنوان «حقیقت» قرار گیرد. تصویر قانونی یا سازماندهی: دولتها یا مؤسسات قدرتمند، از دسترسی مستقیم به اطلاعات و رسانههای رسمی برای فرستادن روایت اول استفاده میکنند (مثلاً درگیریهای نظامی). تأثیر روی سخن عمومی: روایت اول ممکن است تصورات اولیه مردم را شکل دهد و تغییر آن را دشوارتر کند.
نقش رسانه در جنگ روایتها
رسانه نقشی سهگانه در جنگ روایتها دارد: انتقال روایت اول: رسانهها میتوانند به عنوان «وسیله انتقال» برای روایتهای مختلف عمل کنند. فرمبندی Framing)) انتخاب زاویهای برای تفسیر رویداد (مثلاً اشاره به «حمله» یا «دفاع»). ساختن حقیقت رسانهای: هنگامی که رسانهها روایتی را تکرار میکنند، آن روایت به عنوان حقیقت تثبیت میشود (مثلاً بحث مهسا امینی که همان روایت دروغ اولیه بیشتر مطرح شد و بعد از انتشار گسترده حتی تکذیب مکرر هم، آن تاثیر روایت اول را نداشت). جنگ روایتها یک جنگ نرم Soft Power)) است که در آن سازمانها و دولتها سعی میکنند تا تصورات عمومی را کنترل کنند. روایت اول و نقش رسانه در این فرآیند اهمیت ویژهای دارند؛ زیرا آنها میتوانند حقیقت را تعریف کنند. در دنیای مدرن، با وجود انتشارات رسانههای اجتماعی، جنگ روایتها سریعتر و گستردهتر شده است. اینکه رهبر انقلاب آنقدر بر روایت اول و محکم از طرف جبهه حق و تاثیرگزاری بر قلوب تاکید دارند، وظیفه دستگاههای فرهنگ و رسانه و فعالان دغدغهمند فضای مجازی را در این زمینه دوچندان میکند.