از نکات مهم مربوط به معاشرت، آن است که آنچه را درباره خود نمیپسندی، درباره دیگران هم روا ندانی و آنچه نسبت به خویش دوست میداری، برای دیگران هم بخواهی. به فرموده امیرالمومنین علی علیهالسلام: «در ادب کردن تو نسبت به خویشتن، همین تو را بس که آنچه را از دیگری ناپسند میبینی، از آن پرهیز کنی.» همچنین میفرمایند: «هر گاه در دیگری اخلاق ناپسندی را دیدی، بپرهیز که آنگونه رفتار در خودت نباشد!»
هر کس حدّ و مرز خود را بشناسد و از آن فراتر نرود، دارای ادب است. بیادبی، نوعی ورود به منطقه ممنوعه و پایمال کردن حدّ و حریم در برخوردهاست. امیرالمومنین علی علیهالسلام میفرمایند: «برترین ادب، آن است که انسان بر سر حدّ و مرز و اندازه خویش بایستد و از قدر خود فراتر نرود».
حسب و نسب هم با ادب، ارج مییابد. شرافت خانوادگی وقتی تکمیل میشود که همراه با ادب باشد، پس حسب و نسب آدمی بدون رعایت ادب ارزشی ندارد. امیرالمومنین علی علیهالسلام فرمودند: «ادب، نیکوترین حسب است و زیادتی دارد بر سایر حسبها»
امیرالمومنین علی علیهالسلام میفرمایند: «و باید از کسانی نباشی که پند دادن به آنها سود نرساند، مگر هنگامی که به آزردن و رنجاندنشان بکوشی؛ زیرا خردمند به ادب و یاد دادن پند میآموزد و چهارپایان پیروی نمیکنند مگر به زدن»
یکی از نکاتی که در روایات درباره ادب دیده میشود، ارتباط ادب با کمال انسانی است؛ اینکه شخصیت آدمی مرتبط با ادب میباشد و هر قدر ادب افزوده گردد، شخصیت آدمی نیز بالاتر میرود. امیرالمومنین علی علیهالسلام میفرماید: «ای مؤمن، علم و ادب ارزش وجود توست. در تحصیل علم کوشش نما. زیرا به هر مقداری که بر دانش و ادبت افزوده شود، قدر و قیمت تو افزایش مییابد»
در تربیت فرزند مهمترین نکتهای که باید مدّ نظر داشت، آموزش ادب است. وظیفه هر پدر و مادری این است که فرزند را ادب پسندیده بیاموزد. امیرالمومنین علی علیه السلام در ضمن نامه خود به فرزندش امام حسن علیه السلام نوشته است: «فرزند عزیزم، در راه ادب آموزی تو از فرصت استفاده کردم و قبل از آنکه دل کودکانهات سخت شود و عقل به اندیشههای دیگری مشغول گردد، به تربیت مبادرت نمودم و وظیفه پدری خود را انجام دادم.» و حضرت سجاد علیه السلام فرمودند: «حق فرزندت به تو این است که بدانی...، موظفی فرزندت را با آداب و اخلاق پسندیده پرورش دهی» در روایات، بهترین ارثی را که برای فرزندان میتوان به جای گذاشت، ادب معرفی شده است. امیرالمومنین علی علیهالسلام میفرمایند: «بخشش و تفضل هیچ پدری به فرزندش بهتر از عطیه ادب و تربیت پسندیده نیست»