امام مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف): حقانیّت و واقعیّت، با ما اهل‌بیت رسول‌الله (ص) می‎باشد و کناره‎گیری عدّه‎ای از ما، هرگز سبب وحشت ما نخواهد شد؛ چرا که ما دست‌پرورده‌های نیکوی پروردگار می‎باشیم و دیگر مخلوقین خداوند، دست‌پرورده‌های ما خواهند بود.    (بحارالانوار: ج ۵۳، ص ۱۷۸)  

وفاق ملی، شعاری گفتمانی یا عملیاتی

علیرضا قاسمی

 

وفاق ملی به عنوان شعار دولت چهاردهم، زمینه‌ساز بازبینی وفاق و ارائه تعابیر گوناگون از آن شد. یک دیدگاه وفاق ملی را اجتماع هر کس با هر گونه اندیشه مخالف معنا می‌کند؛ اما آیا چنین تعریفی در مقام عمل قابلیت اجرایی دارد؟ وفاق حول محور مشترک رخ می‌دهد.

چگونه ممکن است افرادی با مبانی مختلف در کنار هم وفاق را ایجاد کنند؟ برخی دیگر بر این باورند که اگر تعریف مشخصی از وفاق ارائه نشود، سرانجامی مانند مفهوم اصلاحات خواهد داشت. اصلاح‌طلبان تاکنون تعریف دقیقی از این عبارت ارائه نداده‌اند؛ لذا نتیجه این امر می‌شود یک مفهوم مثبت در خدمت افراد منفی و مغرض. این دیدگاه یک هشدار درست و دقیق را مطرح می‌کند؛ وفاق ملی تعریف مثبتی دارد که همواره چه در منظومه دینی و چه در نظام فکری امامین انقلاب با ادبیات گوناگون به آن پرداخته شده است؛ لذا باید مراقب بود این عبارت کلیدی دچار کلمه الحق و یراد به الباطل نشود؛ بنابراین اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است تعابیر رهبر معظم انقلاب از کلمه وفاق را بازنگری کنیم. ایشان در بیاناتی می‌فرمایند معنای وفاق این نیست که گروه‌ها و جناح‌های گوناگون اعلام انحلال کنند؛ معنای وفاق این است که نسبت به هم خوش‌بین باشند؛ همدیگر را در جهت ترسیم هدفهای والا و عالی تحمل کنند؛ لذا وفاق در وهله اول قرار است همه را در کنار هم متحد نگه دارد؛ اما اتحاد یک محور مشترک می‌خواهد. رهبر معظم انقلاب در بیانات دیگر به این محور مشترک تصریح می‌کنند و وفاق ملی را حول نظام اسلامی احکام مقدس اسلام و قانون اساسی تعریف می‌کنند. اکنون تعریف وفاق واضح‌تر می‌شود. در واقع هر کسی می‌تواند ذیل پرچم وفاق قرار بگیرد، مشروط به آنکه به احکام الهی و به نظام اسلامی معتقد بوده و آن را بستر مناسبی برای آبادانی کشور بداند. با این تعبیر آن کسی که به دنبال فتنه‌انگیزی بوده و نظام اسلامی را در تعارض با اهداف خود می‌بیند، نمی‌تواند زیر پرچم وفاق قرار بگیرد. وفاق قرار است از راه مقدس، همه را برای رسیدن به اهداف مقدس بسیج کند. کسی که نه اعتقادی به راه دارد و نه اعتقادی به هدف، چگونه می‌خواهد عامل وفاق شود؟ نگاه سوم، وفاق را با رویکرد فعلی دولت دست‌یافتنی نمی‌داند. حقیقت آن است که وفاق ملی صرفاً با قرار دادن چند وزیر آن هم با تفکرات و جناح‌های مختلف شکل نمی‌گیرد؛ بلکه باید وفاق یک تکاپویی بین افراد مختلف جامعه با نگاه‌های گوناگون ایجاد کند تا در بستر نظام اسلامی آبادانی را به ارمغان بیاورند. مقدمه تحقق این امر، ایجاد گفتمان وفاق ملی در جامعه و ارائه یک تعریف دقیق و عملی از آن است. به نظر می‌رسد دولت فعلاً در حوزه گفتمانی موفق بوده؛ لذا امید می‌رود ان‌شاءالله شاهد فعالیت‌های پر ثمر ملی ناشی از وفاق ملی در سطح کشور باشیم.