گرچه اهل لغت، دو واژه فتح و پیروزی را مترادف میدانند. لکن کاربرد این دو واژه در همهجا یکسان نیست و نمیتوان در همه مصادیق به جای یکدیگر استعمال کرد. چنانکه فتح بیشتر به معنای گشودن، تسخیر، چیرگی و غلبه است؛ ولی پیروزی غالباً به معنای کامیابی، موفقیت، برنده شدن و پیشی گرفتن و زودتر رسیدن به مقصد است.
در مسابقات و رقابتهای ورزشی مانند کشتی و فوتبال، برای فرد یا تیم برنده از کلمه فتح استفاده نمیکنند و کشتیگیر یا تیم را فاتح نمیگویند؛ بلکه از واژه پیروز استفاده میشود.
فتح در جایی است که فاتح و اتباعش بعد غلبه و تسخیر و چیرگی بر هر امری، در بهرهبرداری از آن امر مطابق میل و سلیقه و قانون خودخوانده عمل میکنند و نه قانون حاکم پیش از غلبه.
بر همین اساس، آیا میدان مبارزه انتخاباتی، عرصه فتح است یا پیروزی؟ کسی که رأی اکثریت مردم را به دست میآورد و مثلاً به عنوان رئیس جمهور انتخاب میشود، آیا او فاتح انتخابات است یا پیروز انتخابات؟ گرچه این پرسش در ظاهر بیثمر مینماید؛ ولی در واقع امر چنین نیست.
آن کس که میدان انتخابات را عرصه پیروزی میداند خود را ملزم به تبعیت از قانون رسمی میداند و مطابق قوانین حاکم به اداره مملکت میپردازد و هیچگاه سعی در تخطی از قوانین جاری را ندارد. اما کسی که نگاه فاتحانه دارد، در کارزار انتخابات بر این گمان است که بخشی از نظام سیاسی مانند دستگاه اجرایی را تسخیر و تصرف کرده است و از این پس، هیچ الزامی نیست که مطابق قوانین رسمی و حاکم عمل کرد؛ بلکه باید دستگاه اجرایی مطابق میل و سلیقه قوانین خودخوانده اداره شود.
بعد از برگزاری سالم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در اردوگاه نامزد پیروز، شاهد اختلافنظرهای جدی هستیم. به طوری که این مسئله در تعیین اعضای کابینه، خود را نشان داده است. برخی از حامیان، خواهان اتخاذ سیاستها و کنشگریهای افراطی و ساختارشکنانه و قانونگریزانه از سوی رئیس جمهور منتخب هستند و برخی چنین نظری را ندارند. به نظر میرسد که ریشه این اختلاف به آن دو نگاه (فتح یا پیروزی) باز میگردد.
مسلم این است که دیدگاه آقای دکتر پزشکیان از سنخ نگاه فاتحانه نیست. ایشان میخواهد دولت را در چارچوب قانون اساسی و قوانین موضوعه اداره کند و مایل به مدیریت ساختارشکنانه و قانون گریزانه نیست و البته دیدگاه درست و مشروع نیز همین است. انتخابات نه در جمهوری اسلامی؛ بلکه در هیچ کجا عرصه فتح و براندازی نظام و قوانین اساسی حاکم بر کشور نیست. چنین قصد و غرضی از طرق دیگر مانند شورش و انقلاب و کودتا عملی است و نه با انتخابات مردمی حتی با همهپرسی.
بنابراین، طرفداران نگاه فاتحانه باید در نگاه خود تجدیدنظر کنند. آنان حق فشار آوردن بر رئیس جمهور منتخب را ندارند و مجاز به سختتر کردن کار بر ایشان نیستند.