نماز ظهر عاشورا توسط امام حسین (علیه السلام) و به‌صورت جماعت (نماز خوف) اقامه شد، در حالی که لشکر عمر بن سعد دست از جنگ نکشید و امام و یارانش را مورد حمله قرار داده بود. امام در میانه جنگ در حالی که فرصت اقامه نماز به تنهایی یا در محلی امن را داشتند؛ اما نماز را علنی و به صورت جماعت اقامه کردند.

روز عاشورا پس از آغاز جنگ و شهادت برخی یاران، شخصی به نام ابو ثمامه صائدی، رسیدن وقت نماز را اطلاع داد و گفت دوست دارد پروردگار خود را در حالی دیدار کند که نماز را با امام خوانده است. امام به زهیر بن قین و سعید بن عبدالله فرمودند جلو بایستند. امام خود اذان گفتند و نماز را شروع کردند. هرگاه تیری از دشمن می‌آمد، آن دو، خود را سپر امام می‌کردند تا تیر به امام اصابت نکند، و سعید بن عبدالله در همین ماجرا به شهادت رسید. نماز ظهر عاشورای امام حسین (علیه السلام) در قالب امور فقهی و ظواهر شرعی، نمازی به نام «نماز خوف» بوده که در شرایط جنگی در میدان جنگ اقامه می‌شود.

امام حسین (علیه السلام) نمازشان را در صحنه جهاد، به صورت جماعت اقامه کردند تا به دشمن بفهمانند که به هنگام نماز و اداء فریضه الهی باید از جنگ دست کشید؛ ولی دشمن حتی در هنگام نماز نیز به دشمنی خویش ادامه داد. در روایتی نقل شده که امام حسین (علیه السلام) خطاب به عمر سعد فرمودند: وای بر تو ای عمر سعد! آیا آیین‌های اسلام را از یاد برده‌ای؛ چرا دست از جنگ نمی‌کشی، تا نماز گزاریم، بعد دوباره به جنگ برگردیم.

امام همچنین این پیام را رساندند که نماز برای امام به اندازه‌ای اهمیت و ارزش داشته که حتی در حال نبرد نیز نماز و وقت نماز را از یاد نبرده است.