هنوز زمستان نیامده، پاییز با موج سرمای بی‌سابقه در آخرین روزها زورش را به رخ می‌کشد و همزمان از طرفی مصرف گاز سر به فلک کشیده، از طرفی تامین سوخت نیروگاه‌ها برای تولید برق به مشکل خورده و خلاصه کار را به تعطیلی ادارات و مدارس کشانده است. اما در این شرایط، مردم ایران همچنان دست و دلبازانه انرژی مصرف می‌کنند و دولت هم یارانه حامل‌های انرژی را پرداخت می‌کند. این یعنی یک بازی دو سر باخت. در حالی که فقط با چند راهکار ساده از طرف مردم، می‌توان از وقوع بحران انرژی و قطعی‌ها جلوگیری کرد. کاری که اگر چه برای مردم ایران دور از ذهن است؛ اما برای مردم کشورهای دیگر یک روتین روزمره زمستانه است. این حرف ما نیست. تصمیم گرفتیم تجربه زیسته مدیریت انرژی را از زبان افرادی بشنویم که در کشورهای مختلف زندگی می‌کنند. فضای مجازی بهترین راه گرفتن این ارتباط است. بعد از چند روز جستجو و ارتباط گرفتن با ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، در این گزارش می‌خوانید که در کانادا، اسکاتلند، فرانسه و انگلیس مصرف انرژی و مدیریت انرژی چطور انجام می‌شود.

کانادا و اتاق بدون استفاده؛ رادیاتور خاموش

بالاغیرتاً شما از آن روز که پویش دو درجه کمتر مطرح شده، درجه پکیج خانه‌تان را کم کرده‌اید؟ اصلاً در خانه لباس زمستانی تنتان می‌کنید؟ تجربه «صمد هاشمی» از کانادا را بخوانید؛ «من در ایالت مونترئال کانادا زندگی می‌کنم. هر اتاقی در آپارتمان‌های کانادا ترموستات خودش را دارد. یعنی اگر اتاقی استفاده نمی‌شود، دمای آن کمتر است. اما در ایران، گرمایش به صورت یکسان از طریق پکیج‌ها تنظیم می‌شود. یعنی ممکن است برخی افراد از اتاق خوابشان فقط برای خواب شبانه استفاده کنند؛ اما این اتاق به جای اینکه از یک ساعت قبل از خوابیدن گرم شود، در تمام روز درجه حرارتش بالاست. همین موضوع کلی مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. در کانادا از این خبرها نیست. اینجا اگر کسی بخواهد خانه‌اش را زیادی گرم کند، باید پول زیادی پرداخت کند.» این درست که ترموستات هوشمند یک راهکار منطقی است؛ اما حالا که ما ترموستات هوشمند نداریم، با یک راهکار ساده می‌توانیم طوری در مصرف صرفه‌جویی کنیم که نه تنها خبری از قطع شدن برق به دلیل کمبود سوخت نیروگاه نباشد؛ بلکه کلی از منابع گازی هم ذخیره می‌شود. فقط کافیست رادیاتور حمام یا رادیاتور فضاهای بدون استفاده خانه را در طول روز خاموش کنید.

اینجا مرفه‌ها لوستر دارند

«ما اسکاتلند زندگی می‌کنیم. به خدا خانه‌ها سرد هست؛ چون هزینه انرژی بالاست. تمام آبگرمکن‌ها تایمر دارند. زمانی که کسی خانه نیست، آبگرمکن خاموش هست. اینجا افراد خیلی مرفه، لوستر دارند. ما با چراغ ال‌ای دی زندگی می‌کنیم. شاید باورتان نشود؛ اما تازه ما با این مدیریت مصرف، باز هم ماهی 160 پوند پول برق و گاز پرداخت می‌کنیم.» این تجربه یکی از ایرانیانی است که در اسکاتلند زندگی می‌کند.

انگلیس؛ از پنجره سه جداره تا پتوی برقی کم‌مصرف

تجربه مردم انگلستان در استفاده از منابع انرژی را بخوانید تا دستتان بیاید تفاوت مدیریت مصرف انرژی در ایران و کشورهای دیگر تفاوت از زمین تا آسمان است؛ «زهرا امیری» که چند سالی است در انگلستان زندگی می‌کند می‌گوید: «در انگلیس روش‌های مدیریت مصرف متنوع است. از سولار سیستم و پنجره دوجداره و حتی سه جداره در سقف و دیوارها، تا استفاده از تایمر برای آب و گرما و ترموستات‌های هوشمند که محدوده‌های مورد نظر در خانه را با درجه‌های متفاوت گرم می‌کند. مردم از هر روشی که فکرش را بکنید برای صرفه‌جویی استفاده می‌کنند. از پتوی برقی کم‌مصرف تا یک لایه لباس اضافه در زمستان که در میان مردم عمومیت دارد. در حالی که ما هر وقت تصویری به ایران زنگ می‌زنیم، همه در خانه لباس آستین کوتاه پوشیده‌اند. اما اینجا دمای خانه طوری تنظیم می‌شود که مردم مجبور هستند چند لایه لباس بپوشند.»

از لاکچری بازی نورانی در ایران تا هر خانه یک چراغ در انگلستان

«خانه روشن و نورانی، برای ایرانی‌هاست. ما اینجا در انگلیس شب‌ها فقط یک چراغ در خانه روشن می‌کنیم.» حرف‌های زهرا امیری را که می‌شنویم به این نتیجه می‌رسیم که تفاوت ما و مردم کشورهای دیگر، در مدیریت مصرف انرژی فقط به مصرف گاز ختم نمی‌شود. ما در مصرف برق هم دست و دلبازانه ولخرجی برقی می‌کنیم.

سه دقیقه وقت داری دوش بگیری

حالا از مدیریت مصرف گاز و برق شنیدید، جالب است بدانید که در انگلیس صرفه‌جویی در مصرف آب هم با جدیت دنبال می‌شود. به خصوص از آغاز جنگ اوکراین و روسیه و گران‌تر شدن حامل‌های انرژی، این صرفه‌جویی با شدت بیشتری دنبال می‌شود. امیری می‌گوید: «در انگلیس برای صرفه‌جویی در مصرف آب، بعضی‌ها به جیم می‌روند و همان جا هم دوش می‌گیرند. از طرف شرکت آب برای خانواده‌ها یک ساعت شنی کوچک فرستاده بودند که زمان دوش گرفتن آن را به حمام ببریم و از آن استفاده کنیم. روی جعبه این ساعت شنی نوشته بود سه دقیقه. یعنی ما سه دقیقه وقت داریم که دوش بگیریم. با اینکه در انگلیس مردم در مصرف منابع انرژی صرفه‌جو هستند؛ اما باز هم دولت راهکارهای تشویقی را برای مصرف کمتر اتخاذ می‌کند که یکی، همین دوش سه دقیقه‌ای است. این در حالی است که ما ایرانی‌ها عادت داریم فقط سه دقیقه زیر دوش بایستیم تا خیس بخوریم.» امیری از تاثیر این راهکارهای مدیریت مصرف در هزینه قبض آب و برق و گاز می‌گوید. اینکه بعد از گران شدن انرژی برای یک خانه نسبتاً بزرگ که دو نفر در آن بودند، ماهانه حدوداً 300 پوند هزینه می‌شد و با راهکارهای دولت و مردم، این هزینه تقریباً نصف شده است.

فرانسه؛ دمای گرمایش خانه در زمستان بین 19 تا 20 درجه

اما مردم فرانسه چطور از منابع انرژی استفاده می‌کنند. میثم میاحی که چند سالی را در فرانسه و چند سالی هم ایتالیا زندگی کرده می‌گوید: «در زمستان هیچ خانه‌ای در فرانسه را پیدا نمی‌کنی که دمای گرمایش مرکزی‌اش بین 19 تا 20 درجه نباشد. در همه خانه‌ها از لامپ کم‌مصرف استفاده می‌شود. اکثر خانه‌ها عایق‌سازی شده است برای هدر رفت گرما. ما در فرانسه زمستان‌ها همیشه لباس گرم در خانه تنمان می‌کنیم. سوییت شرت و جوراب ضخیم. آخرین نفری هم که از خانه بیرون می‌رود، شوفاژ را خاموش می‌کند.» منابع انرژی هر چقدر هم گسترده، بالاخره یک جایی تمام‌شدنی است. همین حالا دست به کار شوید و درجه گرمایش خانه را دو درجه پایین‌تر بیاورید و لباس تنتان را یک لایه بیشتر کنید.