ابوجعفر، محمد بن احمد بن یحیی بن عمران بن عبدالله بن سعد بن مالک اشعری قمی، از راویان قرن چهارم هجری است. به گفته شیخ طوسی و علامه حلی، محمد بن احمد از راویانی است که روایات زیادی از وی در منابع حدیثی نقل شده است. علامه حلی با وجود اعتقاد به اینکه محمد بن احمد از افراد ضعیف روایت نقل میکند و بر روایات مرسل اعتماد کرده؛ ولی باز او را ثقه و مورد اعتماد میداند. احمد بن علی نجاشی، رجالشناس قرن پنجم هجری نیز محمد بن احمد را ثقه در حدیث و عادل معرفی کرده است. به گفته نجاشی، اگرچه او از افراد ضعیف حدیث روایت کرده و بر روایات مرسل نیز اعتماد میکرد؛ ولی با این وجود شخصیت او مورد نقد قرار نگرفته است. سید ابوالقاسم خویی در کتاب معجم رجال الحدیث ذیل عنوان «محمد بن احمد بن یحیی» میگوید که در منابع روایی شیعه بیش از ۱۳۱۱ روایت از وی نقل شده است. به گفته او، این شخص با «محمد بن احمد بن یحیی بن عمران» یکی است. افرادی چون محمد بن جعفر رزاز، احمد بن محمد بن یحیی سعد بن عبدالله اشعری، محمد بن یحیی عطا و احمد بن ادریس اشعری قمی، از وی روایت نقل کردهاند. محمد بن احمد، کتابهای زیادی از جمله «نوادر الحکمه»، «ملاحم»، «طب»، «الامامه»، «المزار» و «مقتل الحسین» دارد. کتاب «نوادر الحکمه» کتابی بزرگ و شامل ابواب مختلفی است. به گزارش شیخ طوسی و ابن شهرآشوب، این کتاب مشتمل بر کتابهایی از جمله التوحید، الوضوء، الصلوات، الزکات، الصوم، الحج، النکاح، الطلاق، الانبیاء، مناقب الرجال، فضل العرب، العجمیه، الوصایا، الصدقه، السکنی، الاوقات و الفرائض است. کتاب نوادر نزد بزرگان حدیثی قم معروف به دَبّه الشّبیب بود. این کتاب بهخاطر اهمیت و شهرتش، مورد توجه علمای بزرگی از جمله شیخ صدوق قرار گرفت و از همین روی، وی در ابتدای کتاب من لا یحضره الفقیه، نوادر الحکمه را بهعنوان یکی از منابعی که برایش اعتبار داشته و مورد استناد است، نام میبرد.