امام صادق(علیه‌السلام) و علم نجوم

تقی علی‌زاده و محمود رزاقی

دانشمندان مؤسسه تحقیقات استراسبورگ که از اسلام‌شناسان معروف اروپایی‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که امام صادق (علیه السلام) هزار سال پیش از کوپرنیک، بر نظریه گردش خورشید دور زمین که تا قرون اخیر از مسلمات علمی محسوب می‌شده است، ایراد گرفتند و آن را رد کردند.

امام صادق (علیه السلام) سال‌ها قبل، به سیارات جهان آگاهی داشتند و فرمودند: «در بین ستارگان سیار، ستاره‌ای درخشنده‌تر از زهره، وجود ندارد و پس از زهره، مشتری درخشان‌ترین سیاره نام گرفت». سال‌ها بعد تحقیقات ستاره‌شناسان چنین مسئله‌ای را تایید کرد و این نمونه‌ها تنها واقف بودن گوشه‌ای از علوم امام صادق (علیه السلام)، آنهم، از بخش طبیعی و نجومی‌اش بود.

امام فرمودند: در بین ستارگانی که شب در آسمان می‌بینیم، هستند ستارگانی که آن‌قدر نورانی می‌باشند که خورشید در قبال آن‌ها تقریباً بی‌نور است و نزدیک سیزده قرن طول کشید تا ثابت شد درجهان ستارگانی وجود دارد که خورشید، در قبال نور آن‌ها، یک ستاره خاموش به شمار می‌رود.

در جای دیگر برای مفضل می‌فرمایند: ای مفضل! در طلوع خورشید و غروب آن تعمق کن و پیدایش شب و روز را ببین. اگر طلوع خورشید نبود، وضع عالم به هم می‌خورد و انسان در ادامه زندگی خود عاجز می‌شد و روی ساعات گوارا و خوشی را نمی‌دید و زمین از حرارت خورشید برکت‌های خود را ظاهر کرده و برای بهره‌برداری بشر آماده نموده است و نیز منفعت‌های غروب آفتاب را دقت کن، اگر غروب آفتاب نبود مردم لحظه‌ای استراحت و آرامش نداشتند؛ زیرا همه اوقات نیروی حرص و طلب وادار می‌کرد که بشر همه عمر خود را در تلاش زندگی به سر ببرد، با آنکه آسایش بدن و راحتی اعصاب، احتیاج مبرمی به استراحت دارد که اعضا و جوارح به زودی از کار نیفتد و استراحت شب، خواص بی‌شماری، برای جهش قوه هاضمه دارد که در نتیجه آسایش شب، طعام هضم شده به سوی اعضا نفوذ می‌کند؛ اما با این وجود، دست از تلاش و کوشش بر نمی‌داشت.

دانشمندان مؤسسه تحقیقات استراسبورگ که از اسلام‌شناسان معروف اروپایی‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که امام صادق (علیه السلام) هزار سال پیش از کوپرنیک، بر نظریه گردش خورشید دور زمین که تا قرون اخیر از مسلمات علمی محسوب می‌شده است، ایراد گرفتند و آن را رد کردند. امام صادق نخستین بار اعلام کردند که زمین دور آفتاب می‌گردد و توالی روز و شب ناشی از این گردش می‌باشد. اندیشمند اروپایی می‌نویسد: «فقط کسی می‌تواند به این پدیده در آن شرایط پی ببرد که عقل فوق‌العاده‌ای داشته باشد، کسی که بدون داشتن وسیله‌ای و زمینه، به حقیقتی پی ببرد که پیش از او هیچ‌کس نگفته باشد.» ولی خاورشناس غربی، نمی‌تواند دریابد که امام صادق کسی است که با منشأ علم آسمانی در تماس است. برای کسی که معتقد به وحی، الهام، علم وهبی و توانایی ویژه انبیاء و امامان نباشد، توجیه این امر مشکل است که چگونه امام صادق (علیه السلام) کرویت و گردش زمین را دور آفتاب، هزار و چندی سال پیش از کپلر و کوپرنیک اعلام کرد.