روزنامه هممیهن با انتشار کاریکاتوری که تصویری کارتونی از حضرت ایوب پیامبر (علیه السلام) رسم شده، به سراغ موضوع فیلترینگ رفته است. این کاریکاتور در ستون سمفونی خطوط روزنامه هممیهن به قلم احمد عربانی منتشر شد است. عربانی در سالهای دور با مجله گلآقا همکاری داشته است.
سابقه همراهی کاریکاتور با مطبوعات به قدمت ظهور روزنامهها بر میگردد. کاریکاتور با بیان طنز و انتقادی خود، موضوعات و چالشهای جامعه و رفتار سیاسیون را سوژه کار خود قرار میدهد.
قلم نقادانه کاریکاتوریستها آزاد است تا عملکرد سیاسیون و مدیران اجرایی کشور را با طنزی شیرین و گاه طنز تلخ بهنقد بکشد. هر چند هیچ مدیری دوست ندارد از او نقد بشود. با نگاهی خوشبینانه میپذیریم که کاریکاتورها قصد تخریب ندارند؛ بلکه نگاه آنها سازنده است. در این میان، خطقرمزها مهمترین نقش را بازی میکنند.
خطقرمز در کاریکاتورهای مطبوعاتی کشور برای حفظ ارزشهای دینی، شخصیت روحانیون و صیانت از حاکمیت نظام اسلامی رعایت میشود. سردبیران و مدیران مسئول همواره اهمیت این خطقرمزها را مدنظر دارند.
اما در چند دهه اخیر بارها دیده شده برخی از روزنامهها با گرایش روشنفکری و اصلاحطلبی، از خطقرمز باورهای مذهبی و ارزشهای انقلاب عبور کردهاند. بیشک انتشار این دست از کاریکاتورها و طرحهای مفهومی به سفارش سردبیران و اطلاع مدیران مسئول، آگاهانه منتشر میشود.
غفلت در این امور قابلپذیرش نیست و توقع است معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد با مدیران نشریات متخلف برخورد جدی داشته باشد. هر چند سهم هنرمند طراح در این اشتباهات رسانهای کم نیست؛ اما مسئولیت انتشار این کاریکاتورها به مدیران مسئول و سردبیران روزنامهها برمیگردد.
بارها شاهد بودهایم کاریکاتوری در نشریات تخصصی هنری منتشر شده و چندان موردتوجه نبوده؛ اما همان کاریکاتورها در روزنامههایی که خط و مشی سیاسی تندی دارند منتشر میشود، معنای دیگری داشته و سرنوشت اثر هنری تغییر پیدا میکند.