حضور در جنگ‌ها

زید فرماندهی سریه‌های قَرَدَه، جموم (ربیع‌الثانی سال ۶ قمری)، عیص (جمادی‌الاولی سال ۶ ق)، طرف (جمادی‌الثانی سال ۶ ق)، حسمی (جمادی‌الثانی، سال ۶ قمری) و وادی القری (رجب سال ۶ قمری) و جنگ موته را بر عهده داشته است. (واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۹۷)

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کردند. او در جنگ بدر حضور داشت، و حنظله بن ابی‌سفیان را کشت. پس از جنگ، رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه را از اثیل به مدینه فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به مدینه برسانند. . (واقدی، المغازی،ج۱، ص۱۱۴)

زید در سال هشتم قمری از سوی رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرماندهی سپاه سه هزار نفری اسلام را در جنگ موته برعهده داشت، بنابر نقل برخی، او فرمانده اول این جنگ بود و برخی دیگر از نقل‌ها نیز جعفر بن ابی‌طالب را فرمانده اول این جنگ می‌دانند.

شهادت و آرامگاه

زید سال ۸  ق در جنگ موته، همراه با جعفر بن ابی‌طالب و عبدالله بن رواحه به شهادت رسید. رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) با شنیدن خبر شهادت او متأثر شدند و برایش طلب مغفرت کردند. (بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۷۳) و از او و جعفر طیار هم‌زمان به نیکی یاد کردند. سن او را هنگام درگذشت ۵۵ و ۵۰ سال ذکر کرده‌اند. قبور شهدای موته در روستای مزار در ۱۲ کیلومتری جنوب کَرَک در کشور اردن واقع شده است. به گفته برخی منابع، جعفر بن ابی‌طالب، عبدالله بن رواحه و زید بن حارثه در یک قبر دفن شده‌اند.