امام حسین علیه‌السلام:  شایسته نیست که انسان با ایمان، نافرمانی خدا را مشاهده کند و با بی‌تفاوتی از آن چشم بپوشد؛ بلکه او وظیفه دارد در جلوگیری از منکر اقدامی بکند.  (وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۱۲۵) 

سواد رسانه‌ای (بخش دهم)

محمد محمدی
 
مشکلات آموزش رسانه چیست؟
1- رسانه ساده است
رسانه آن‌قدر ساده، جذاب و شیرین است که مخاطب فکر نمی‌کند درک آن به آموزش نیاز داشته باشد. شبیه سرسره‌بازی که نیاز به کلاس و مربی ندارد و تنها کافی است از پله‌ها بالا رفت و خود را از آن بالا رها کرد. مخاطبان هم فکر می‌کنند کافی است خودشان را مقابل تلویزیون رها کنند.
در رسانه، ما با تصاویر سر و کار داریم و به نظر ما، دیدن تصاویر به سواد خاصی نیاز ندارد. برای دیدن عکس، کافی است آن را ببینید! یک بی سواد هم می‌تواند عکس‌های عروسی را ببیند. 
از این نگاه به تصاویر، چیزی برای آموزش وجود ندارد. ما همیشه داریم خود اشیاء یا افراد را می‌بینیم. اما برای درک کلمات، دانستن معنای آن و قواعد دستور زبان ضروری است و این نیاز به آموزش دارد. این دیدگاه، ما را به یاد جمله معروف پاپ گریگوری کبیر می‌اندازد که گفته بود: «تصویر برای بی‌سواد در حکم نوشته است برای باسواد.» اما امروز می‌دانیم که در جهان تصاویر هم نکات زیادی برای آموزش وجود دارد. تصاویر هم دستور زبان خاص خودشان را دارند و امروز می‌توانیم بگوییم: «تصویر برای باسوادان در حکم نوشته است برای بی‌سوادان.» 
2ـ رسانه سرگرمی زودگذر
اگر مخاطبان به رسانه به‌عنوان یک سرگرمی زودگذر نگاه کنند، نیازی به آموزش آن احساس نمی‌کنند، در حالی که رسانه با مسائل جدی زندگی ما ارتباط دارد. شاید ما برای خنده به فیلم‌های چارلی چاپلین نگاه کنیم؛ اما فیلم‌های او غالباً دارای مضامین عمیق و مهمی هستند. 
 برای برخی از والدین، خرید یک سی دی برای کودکشان، با خرید یک بادکنک تفاوتی ندارد؛ هر دو یک سرگرمی زودگذر هستند!  
هرچند رسانه، سرگرمی است؛ اما همواره نکات مهمی را مطرح کرده است. کودکانه ترین انیمیشن‌ها، جدی‌ترین مسائل زندگی را...
ادامه در همین صفحه
ادامه از همین صفحه
سواد رسانه‌ای...
 مطرح می‌کنند. رسانه در بسیاری از تصمیم گیری‌ها، قضاوت‌ها، گرایش‌ها و مشکلاتی که برای ما پیش می‌آید، اثر می‌گذارد و معمولاً این تأثیرگذاری، نامحسوس و آرام انجام میگیرد. کافی است فهرستی از چیزهایی را که این روزها به فکر خریدش هستیم و دوست داریم داشته باشیم، روی کاغذ بنویسیم؛ بعد ببینیم چقدر از این نیازها از طریق رسانه ایجاد شده است. یا کافی است مهم‌ترین مشکلاتی را که جامعه با آن مواجه است، یادداشت کنیم و ببینیم رسانه چقدر در پدید آمدنشان نقش دارد؛ برای نمونه، افزایش آمار طلاق علت‌های مختلفی دارد؛ اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها «رسانه» است. این همان چیزی است که سواد رسانه به دنبال برجسته کردن آن است؛ یعنی نشان دادن تأثیرات جدی رسانه در زندگی روزمره ما. اگر بدانیم رسانه مهم است، خود ما به دنبال فراگیری آن می‌رویم.  
 

 

نویسنده: 
دسته بندی مطالب: