سه ویژگی نیکوکاران از دیدگاه قرآن
در قرآن کریم سه ویژگی نیکوکاران، این گونه برشمرده شده است:
الَّذِينَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْکاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (آلعمران، ۱۳۴)
(متّقین) کسانی هستند که در راحت و رنج، انفاق میکنند و خشم خود را فرو میبرند و از (خطای) مردم میگذرند، و خداوند نیکوکاران را دوست مىدارد.
در این آیه سه ویژگی انسانهای نیکوکار عبارت است از:
۱. آنها در همه حال انفاق میکنند، چه موقعی که در راحتی و وسعتاند و چه زمانی که در پریشانی و محرومیتاند. (الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ).
۲. آنها خشم خود را کنترل میکنند. (وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ).
۳. آنها از خطای مردم میگذرند. (وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ).
نکتهها
۱. انفاق فقط مخصوص انسانهای دارا و ثروتمند نیست؛ بلکه انسان نیکوکار در نزد خداوند کسی است که حتی زمانی که در تنگدستی و محرومیت قرار دارد هم اهل انفاق باشد و کمک به نیازمندان را فراموش نکند. اتفاقا در روایات توصیه شده زمانی که به شدت در تنگدستی قرار دارید، انفاق کنید تا خداوند روزی شما وسعت دهد.
۲. کنترل کردن و فرو بردن خشم خوب است، اما بهتنهایی کافی نیست؛ بلکه زمانی که با عفو و گذشت همراه شود کامل میشود؛ زیرا فرو بردن خشم به تنهایی، ممکن است کینه و عداوت را از قلب انسان ریشهکن نکند، در این حال برای پایان دادن به حالت عداوت باید «کظم غیظ» با «عفو و بخشش» توأم گردد.
۳. خداوند سه ویژگی فوق را موجب محبوب شدن نزد خود میداند؛ یعنی کسی که میخواهد محبوب خدا شود، باید از مال بگذرد و خشم و غضب را فرو برد و خطای مردم را ببخشد. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»
به راستی چه جایگاهی از این برتر که انسان محبوب خدا شود؟!
گذشته؛ عبرتی برای آینده
از گذشته دنیا، آیندهاش را چراغ عبرتی ساز؛ چرا که پارههای تاریخ با یکدیگر همانند است و در نهایت پایانش به آغازش میپیوندد و تمامش در حال دگرگونی است و رفتنی است.
(نهجالبلاغه، نامه ۶۹)