چندی است مباحث حقوق زنان به طور جدی در فضای مجازی مطرح میشود و در این بین، گاها فعالین حوزه زنان زمانی که به درماندگی در حل چالشهای خانواده میرسند تلاش میکنند از نظام حقوقی غرب برای حل چالشهای خانواده و حقوق زنان بهره گرفته و مثل زن غربی متکی به اجرای شدید قانون شوند تا مانع از ضیق حقوق زنان شوند. تجربه زن غربی نشان میدهد این مسئله در کوتاه مدت میتواند موثر باشد؛ اما در طولانی مدت باعث دلسردی مرد به تشکیل خانواده و تعهدهای سخت خواهد شد و ما هم در عمل مثل غرب، گرفتار تنهایی و ایجاد وزارت تنهایی برای مدیریت پیرهای تنهای زن و مرد خواهیم شد.
یا گاها دیده میشود از مهریه به عنوان پشتیبانی برای روزهای طلاق خاطرنشان میشود و تلاش میشود مقدار مهریه بالاتر در نظر گرفته شود که خلاف صریح آموزههای اهلبیت علیهم السلام است و یا گاها توجیه میکنند که با تورم باید مقدار مهریه هم زیاد شود که در این حالت از فشار مضاعفی که در تورم بر سر مرد یا همان شریک حیات زن وارد میشود غفلت میکنند، در حالی که مهریه در اسلام برای ابراز عواطف و تحکیم روابط گرم زناشویی و مهرورزی است و توصیه اسلام برای پرداخت آن در اول ازدواج است نه در هنگام طلاق و بر خلاف آیین جاهلی که مهریه به عنوان شیربها به والدین پرداخت میشد، در اسلام به خود زوجه پرداخت میشود و هیچکس حق تصرف در آن را ندارد و این زن هست که باید در نحوهی مصرف آن تصمیم بگیرد.
ما در ایران به صورت اسلامی زندگی میکنیم. مرد هزینه زندگی را میدهد. برخی از زنان شاغل و برخی خانهدار هستند. زنان در کنار خانهداری، به برنامه باشگاه و جراحی زیبایی و ادامه تحصیل خود میپردازند و از طرف همسر مشقتی بر آنها تحمیل نمیشود. خانوادهها نسبت به سطح درآمد خود، رفاه نسبی دارند و زندگی خود را پیشرفت میدهند؛ اما ما مثل هر جامعهای مردان یا زنانی داریم که به علت مشکلات روحی و ضعفهای شخصیتی و تربیتی، به همسر خود صدمات جدی وارد میکنند و گاها با خیانت و یا ناجوانمردی به طور کامل برای شریک خود بحرانهای روحی ایجاد میکنند که ما میخواهیم از آموزههای اسلام برای کمک به این طیف راهکار استخراج کنیم.
وقتی مرد اقدام به اخراج زن از زندگی مشترک میکند، در واقع علاوه بر تمام شدن زندگی مشترک زن، آشیانهای که سالها برای جمعآوری آن زحمت کشیده و عمر خود را گذاشته است را نیز از دست میدهد و این یک ستم واقعی و یک بحران جدی برای یک زن میشود که سالها عمرش را در یک خانه گذرانده و اینک باید خانه را رها کند و بدون پشتوانه زندگی کند. اما مسئله این است، این زن غربی است که همه چیز را در چنین شرایطی از دست میدهد، نه زن اسلامی؟ میپرسید چرا؟
زن غربی موظف به کار کردن و خرج کردن ماحصل درآمد خود در زندگی مشترک است و وقتی این زندگی تمام میشود، زن همه چیزش پوچ میشود و در نهایت به تصنیف اموال روی میآورد. اما زن مسلمان حق اشتغال دارد و مرد حق تصرف در درآمد زن را ندارد. یا اگر دغدغههای حفظ زندگی مشترک اجازه اشتغال مستقل به زن را نمیدهد، زن میتواند در برابر انجام کار خانه و حق شیر، حقوق دریافت کند. به نظر میرسد اگر فعالین حوزه زنان اهتمام خود را برای حفظ حقوق اسلامی زن مثل فرهنگسازی برای دریافت حقوق خانهداری زنان و یا حق شیر انجام دهند، بیشتر از مهریه میتوانند برای زن استقلال اقتصادی ایجاد کنند. اینجاست که باید حاکمیت وارد شود و حقوق زنی که عمر خود را بدون چشم داشت صرف احیای یک زندگی کرده است را احیا کند و زن تنها امیدش به مهریه نباشد. حاکمیت اسلامی برایش حفظ خانواده مهم است و میتواند با تقویت حقوق مردان و فرهنگسازی درست، این حق را احیا کرده و مانع از ستم به زنان شود. احادیث بسیاری تاکید دارند که پرداخت نفقه و رسیدگی به اهل و عیال موجب وسعت رزق مرد نیز میشود. به نظر میرسد احیای خردمندانه این حقوق بیشتر با فرهنگ دینی سازگاری دارد تا اینکه ما اقدام به دستکاری مهریه کنیم که بیشتر کردن آن در اسلام توصیه نشده است.
دختر خوبم!
چند توصیه به شما دارم که یقیناً و حتماً عمل به آنها در شیرین شدن و اصلاح زندگی کاملاً مؤثر است:
1- حتماً حتماً در منزل، خوش لباس باشید. تلاش کنید در رقابت با خانمهای جوان خارج از منزل کم نیاورید، حتی اگر لباس گران قیمت ندارید؛ ولی همان لباسها اگر کاملاً تمیز و شسته و مرتب و معطر و اتوکشیده باشد، همان کاری را برایتان انجام دهد که لباسهای گرانقیمت انجام میدهد.
2- حتماً حتماً در منزل خوش چهره و با آرایش ملایم و معطر باشید؛ زیرا بانوی دو عالم حضرت زهرا (سلام الله علیها) در منزل برای آقا امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) خود را تمیز و معطر مینمودند.
3- حتماً حتماً خوش کلام و مؤدب باشید؛ زیرا کلمات رکیک غیر مؤدبانه نامعقول و سبک و غیر اخلاقی، در ایجاد تنفر شوهرتان از شما خیلی مؤثر است.
4- حتماً حتماً خوش اخلاق و مهربان باشید؛ زیرا اخلاق خوب، چهره را شاد و زیبا میکند و اخلاق بد، چهره را کدر و زشت میکند؛ لذا چه بسیارند کسانی که ظاهراً زیبا نیستند؛ ولی به دلیل خوش اخلاقی و داشتن چهره شاد در نظر همسر زیباترین جلوه میکنند. اخلاق خوش جاذبهای دارد که پول وثروت و قدرت و شهرت نمیتواند آن جاذبه را داشته باشد.
5- حتماً حتماً صبور و بردبار باشید. این صفت ارزشمند، شما را در مقابل همسرتان مجذوب محبوب معشوق و دوست داشتنی میکند و در صورت صبوری وبردباری:
اولاً: خدا یقیناً با شما خواهد بود: (إن الله مع الصابرین) خدا با صابران است.
ثانیاً: همسرتان را شرمندهی صبوری شما و وامدار بردباریتان میکند.
6- اهل تغافل، تساهل، تسامح و تجاهل باشید؛ زیرا این صفات ارزشمند، سرمایهی گرانقیمت هر خانوادهای است که با داشتن این سرمایهها محتاج نمیشوند ودر نتیجه به جای آنکه شما گدای عاطفه همسرتان باشید، ایشان را گدای مهر شما میکند. معمولاً مردانی که کم و کاستی در منزل داشته باشند، با ترس و لرز و اضطراب، نیازهای خود را به حرام، از نامحرمان عاجزانه و ذلیلانه گدایی میکنند.
7- حتماً حتماً از خروج و ورود همسرتان با آداب اسلامی برخورد کنید یعنی: هنگام خروجش لباسش را آماده و دعایتان را بدرقهی راهش کنید و به او بگویید: عزیزم مواظب خودت باش؛ چون شما مرد زندگی من و همه امیدم و تاج سرم هستید. این جملات چراغ امید وشادی و رضایت را در دل شوهرتان روشن میکند که هرگز خاموش نمیشود.
هنگام ورود، همسرتان را استقبال کنید و حداقل در زمستان با چای گرم و قهوه و نسکافه از ایشان پذیرایی کنید و در تابستان و هوای گرم با آب گوارا و سرد و شربت از ایشان پذیرایی کنید؛ زیرا پذیرایی همسر موجب استراحت مغز و قلب مرد میشود و او را شیفته و عاشق همسر میکند.
8- حتماً حتماً در منزل و خصوصاً در میان اقوام خودتان و نیز همسرتان، از همسرتان تعریف و تعظیم و اکرام کنید، این کار ایشان را هم بزرگ میکند و هم بزرگوار! بزرگ یعنی: ایشان به گونهای ساخته میشود که بزرگیاش همیشه در نظرش مجسم است و حاضر نیست با ارتکاب گناهی خود را سخیف و کوچک کند. بزرگوار یعنی: ایشان به گونهای تربیت میشود که خود را همطراز ملائکه و فرشتگان میسازد و سر بر عرش میساید و حاضر نیست کاری کند که از بزرگواری ساقط شود.
9- حتماً حتماً کم توقع و قانع باشید و زیاده خواهی شما موجب نشود تا همسرتان دست به کارهایی بزند که نباید بزند بنابراین با قناعت کردن:
اولاً: کاری میکنید که همسرتان زندگی را به آسانی اداره کند.
ثانیاً: وامدار دیگران نشود و تن به قرض از دیگران ندهد.
در حدیث آمده: «الدین هم بالیل و ذل باالنهار» یعنی بدهی و قرض؛ غصه شب و ذلت روز است؛ لذا کسی که بدهکار نباشد آرامش خود را مدیون همسر قانعش میداند و این قاعده یکی از مهمترین امتیازات زندگی است.