امام صادق علیه‌السلام: ما از شیعیان خود کسی را که عاقل، فهمیده، آگاه، بردبار، با ادب، سازگار، صبور و راستگو باشد دوست داریم. (کافی، ج 2، ص56)

حروف مقطعه

17 آبان, 1403 - 13:58 dehghani
- سلام بفرمایید.
- حاج آقا «حروف مقطعه» قرآن چندتاست؟
- بیست و نُه سوره قرآن کریم با حروف مقطعه آغاز می‌شود که دو حروف آن در ابتدای سوره‌های مدنی و بیست و هفت حروف آن در ابتدای سوره‌های مکّی است.
- حروف مقطعه چه حروفی هستند؟
- حروف مقطعه قرآن عبارتند از: الم (۶ بار تکرار شده)، حم (۶ بار)، الر (۵ بار)، طسم (۲ بار)، المر، المص، حم عسق، طس، کهیعص، یس، ص، طه، ق، ن.
- حروف مقطعه چه معنا و مفهومی دارند؟
- آیات قرآن کریم، بدون شک دارای نظم و اسلوب کلام بوده و مانند سایر کلمات، قابل فهم و دارای ظهورند؛ ولی با اینکه انسان با فهم خود، مقاصد و معانی آیات را درک و استفاده می‌کند، حروف مقطعه را موافق اسلوب معمول کلام نیافته، معنای روشنی از آنها ادراک نمی‌کند و امثال این حروف برای ما مجهول‌اند و از اینجا نتیجه می‌گیریم که حروف مقطعه، مانند آیات دیگر نیست که به منظور تفهیم معانی با همان روش عادی کلام عرب نازل شده باشند.
- یعنی حروف مقطعه لغو و بیهوده‌اند؟
- کلام خدا از لغو بودن مبرا و منزه است، چنان‌که در سوره الطارق آیات ۱۳ و ۱۴ می‌فرماید: «لَقَوْلٌ فَصْلٌ وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ» یعنی بی‌تردید که این قرآن، سخنی جدا کننده (میان حق و باطل) است و هرگز شوخی نیست.
- اگر لغو و بیهوده نیست، پس چیست؟
- شروع بعضی سوره‌های قرآن با حروف مقطعه، مسلماً وجهی دارد و به منظور خاصی ذکر شده است؛ لکن وجوهی که درباره آنها از اصحاب، تابعین و مفسّرین به ما رسیده است، نفس حق‌جو را قانع نمی‌کند.
- تا کنون چیزی از رمز و راز حروف مقطعه آشکار شده است؟
- آنچه تا کنون بر ما روشن شده، این است که حروف مقطعه با محصل مضامین و معانی سوره و غرض و هدفی که در سوره تعقیب شده، ارتباط مخصوصی دارند؛ مثلاً ما در سوره‌هایی که با «الم» آغاز شده، ارتباط خاصی می‌یابیم، با اینکه بعضی از آنها مکی و بعضی مدنی هستند و در میان سوره‌هایی که با حرف «الر» یا با «حم» و «طس» آغاز شده، ارتباط و سنخیّتی دیده می‌شود که در غیر آنها نیست و باز در سوره اعراف که با «المص» آغاز شده، همان غرض و مناسبت معنوی را که در دو سوره «الم» و سوره «ص» دیده می‌شود ادراک می‌کنیم و از مجموع اینها اجمالاً می‌فهمیم که حروف مقطعه، یک نحو ارتباط و سنخیّتی با معانی و مقاصد سوره‌ها دارند؛ اما چگونگی و کیفیت این ارتباط و تفصیل و توضیح آن هنوز خوب روشن نشده است. - ممنون حاج آقا 
منبع: برداشتی از کتاب: بررسی‌های اسلامی، ج ۱، (فواتح سوره‌ها برای چیست؟)، تالیف: علامه سید محمدحسین طباطبایی (ره)
 
نویسنده: 
اکبر مظفری
دسته بندی مطالب: 
الو سلام حاج آقا