ثُبَیْت بن محمد عسکری، متکلم، فقیه و محدّث امامی قرن سوم قمری. نجاشی وی را متکلمی حاذق و مطّلع در حدیث و فقه معرفی کرده و او را از أصحابنا العسکریّین خوانده است.

تاریخ دقیق ولادت و وفات ثبیت معلوم نیست؛ اما با توجه به مصاحبتش با محمد بن هارون معروف به ابوعیسی وَرّاق (متکلم معروف امامی) و روایت از ابواَحْوَص داود بن اسد مصری (متکلم امامی قرن سوم) می‌توان او را از رجال امامی قرن سوم دانست.

نجاشی، ثبیت را متکلمی حاذق و مطّلع در حدیث و روایت و فقه معرفی کرده و او را از «أصحابنا العسکریّین» شمرده است. مامقانی، این تعبیر نجاشی را به معنای مصاحبت ثبیت با امام هادی و امام حسن عسکری (علیهما السلام) دانسته و بر پایه آن احتمال داده که وی در سامرا می‌زیسته است. به نظر تستری، این تعبیر نجاشی صرفاً دلیلی بر امامی بودن ثبیت است؛ زیرا از وی با تعبیر «من اصحاب العسکریَّیْن» یاد نکرده است و عبارت او تنها بر اقامت ثبیت در یک منطقه نظامی، به احتمال قوی سامرا، دلالت دارد. درباره وثاقت یا عدم وثاقت ثبیت، در منابع رجالی مطلبی ذکر نشده است، تنها با توجه به اینکه ابن داود حلی در بخش اول کتاب الرجال، نام موثقان را آورده و نام ثبیت نیز جزو آن‌هاست، به وثاقت او اشاره شده است.

نجاشی از ثبیت دیگری در شمار راویان امام صادق (علیه السلام) نام برده؛ اما کنیه یا نام پدر یا نسبت وی را ذکر نکرده است و تنها حدیثی را آورده که ابوایوب خَزّاز از ابوبصیر از ثبیت از امام صادق روایت کرده است؛ ظاهراً مراد او ثبیت بن نشیط کوفی است. درباره ثبیت بن نشیط کوفی نیز جز روایتی از امام صادق (علیه السلام) و ذکر نام وی در شمار شاگردان آن حضرت، اطلاع چندانی در دست نیست. کلینی نیز حدیثی از امام صادق (علیه السلام) در باب دلالت بر امامت امام موسی کاظم (علیه السلام) نقل کرده که در سلسله اِسناد آن، نام ثبیت آمده است. با توجه به اینکه ابوایوب خزّاز از ثبیت بن نشیط روایت کرده، در حدیث کلینی نیز منظور ثبیت بن نشیط کوفی است.

وقوع تصحیف در نسخه‌های کتاب نجاشی، این احتمال را پدید آورده که این دو نام (ثُبیت بن محمد، ثبیت) به یک نفر تعلق دارد؛ اما برخی رجال‌نویسان بر نادرستی این احتمال تأکید کرده‌اند؛ زیرا ثبیت بن محمد، به احتمال قوی، اهل سامرا بوده است؛ بنابراین بین وی و امام صادق (علیه السلام) فاصله زمانی وجود دارد. دلیل دیگر، مصاحبت ثبیت بن محمد با ابوعیسی ورّاق است که محمد بن احمد بن یحیی اشعری از او روایت کرده و بنابراین در طبقه اصحاب امام صادق (علیه السلام) نبوده است.

به گفته نجاشی ثبیت بن محمد، کتاب‌هایی داشته است، از جمله:

تولیدات بنی‌امیه فی الحدیث و ذکر الاحادیث الموضوعه، شامل احادیث ساختگی امویان

کتاب الاسفار

دلائل الائمه علیهم‌السلام و نقض العثمانیه در ردّ عثمانیه جاحظ (متوفی ۲۵۵) که به علت مصاحبت ثبیت با ابو عیسی وراق، به ابوعیسی نیز نسبت داده شده است.