حفظ و قرائت قرآن، مقدمه‌ای برای تدبر و عمل است. بدون تدبر، انسان پیام الهی را دریافت نمی‌کند و ارتباط واقعی با قرآن برقرار نمی‌شود.

تدبر در قرآن، ریشه در خود متن قرآن دارد و مطالعه سطحی آن، هرگز جایگزین تفکر و تعمق در مفاهیم الهی نخواهد بود. قرآن کریم، کتاب هدایت انسان‌هاست و هدف از نزول آن، روشن ساختن مسیر زندگی بشر و بیان حدود اخلاقی و عبادی است. قرآن تنها برای خواندن و تکرار ظاهری آیات نازل نشده است؛ بلکه هر آیه‌ای حامل پیامی است که نیازمند تفکر، تحلیل و فهم عمیق است. اهمیت این موضوع تا آن حد است که خداوند در آیه 24 سوره محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) خطاب به انسان‌ها می‌فرماید: «أَفَلَا یتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا».

این آیه صریحاً نشان می‌دهد که عدم تدبر در قرآن، نتیجه قفل‌های جهل و نفاقی است که بر دل‌های انسان زده می‌شود. به عبارت دیگر فردی که از تدبر بی‌بهره است، از دریافت پیام الهی محروم است و قلب او در بسته‌ترین حالت نسبت به نور هدایت قرار دارد.

تدبر در قرآن الزام شرعی و تکلیفی الهی است. همان‌طور که پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) بارها بر فهم و عمل به قرآن تأکید داشته‌اند، مسلمانان وظیفه دارند که با دقت و توجه، پیام‌های قرآن را در زندگی خود جاری کنند. خواندن صرف قرآن بدون درک مفاهیم آن، مانند مشاهده نقاشی‌ای است که بدون توجه به جزئیات و معنا، تنها تصویر کلی آن دیده می‌شود؛ یعنی از ارزش واقعی آن بی‌خبر می‌مانیم.

بنابراین، هر مسلمان مؤمن؛ چه در عبادت‌های روزانه و چه در مطالعه مستقل قرآن، موظف است با تدبر، معنای واقعی آیات را بیابد و به آن عمل کند.