شبهه1: با توجه به شکست فيلتر تلگرام،‌ فيلتر اينستاگرام و واتساپ نيز موفق نخواهد بود.

پاسخ:

نرسیدن به نتایج کامل و مطلوب درباره فيلتر تلگرام در ايران در سال 1397 به‌جهت دور زدن قانون و نقض فيلترينگ توسط برخی مسئولان بود؛ زيرا پس از فيلتر اين شبکه و درحالیکه اقبال مردمى به پيام‌رسان‌هاى داخلى با روندی مطلوب در حال رشد بود، راه‌اندازى و توسعه دو پوسته تلگرامی (هات‌گرام و تلگرام‌طلايی) و کشاندن مردم به آن از يک سو، و نشر فيلترشکن‌ها به‌صورت گسترده از سوی ديگر (که هر دو امر با مديريت و هماهنگی يا دست‌کم مخالفت نکردن برخی مسئولان دولتی انجام شد)، عملا فيلتر تلگرام را نقض کرد. در واقع، نه‌تنها اراده‌ای برای فيلتر تلگرام از سوی مسئولان اجرايی (وزارت ارتباطات) وجود نداشت؛ بلکه اقداماتی برای به شکست‌ کشاندن فيلترينگ آن صورت گرفت.

شبهه2: با فيلتر اينستاگرام و واتساپ، اکثر مردم در حال کوچ به تلگرام هستند. 

پاسخ:

۱. افزايش مراجعه به تلگرام و استفاده از آن، واقعيت دارد؛ اما آمارهای ارائه‌شده ‌درباره کوچ انبوه کاربران به تلگرام، همراه با بزرگ‌نمايی و احتمالا با هدف ايجاد خطای محاسباتی در تصميم‌گيران است.

۲. طبق آمار مستندی که قبلا ارائه شد، واقعيت جامعه آن است که در طول يک‌ماهه اواخر شهريور تا اواخر مهر، کوچ کاربران به سکوهای داخلی با روند مناسبی در حال انجام بوده است.

۳. به‌رغم جديت رياست محترم جمهور و مسئولان وزارت ارتباطات در حمايت از سکوهای داخلی و سوق دادن مردم به اين سکوها، لازم است مسدودسازی کامل تلگرام و فيلترشکن‌ها مطالبه گردد تا تجربه تلخ سال 1397 تکرار نشود؛ بويژه شاهديم برخی افرادی که در آن زمان مسئوليت‌هايی در فضای مجازی کشور داشتند، هنوز عهده‌دار همان مسئوليت‌ها بوده، در حال انجام برخی اقدامات سؤال‌برانگيز هستند.

شبهه3:  سکوهای مسئله‌ساز بايد به‌صورت تدريجی فيلتر شوند، نه دفعی.

پاسخ: 

۱. تجربه فيلتر تلگرام و ادعای برخی تصميم‌گيران به فيلتر تدريجی اين سکو (با باز کردن هات‌گرام و تلگرام‌طلايی و نيز جلوگيری نکردن از فيلتر‌شکن‌ها) نشان داد فيلترينگ تدريجی، بهانه‌ای برای بازگشت سکوی متعلق به دشمن به گوشی‌های مردم و تنفس مصنوعی برای احيای آن خواهد شد.

۲. فيلتر تدريجی فقط برای سکوهايی مفيد است که هنوز فيلتر نشده‌اند، نه سکويی که فيلتر شده است.

شبهه4: تکليف محتوای بارگذاری‌شده در شبکه‌های فيلترشده، چه می‌شود؟

پاسخ:

راهکار‌های گوناگونی وجود دارد. يکی از اين را‌هکارها، طراحی و استفاده از سامانه‌های مشابه .ir fopy برای انتقال ديتا و محتوای کاربران از سکويی به سکوی ديگر است (سامانه .ir fopy کل محتوا را از اينستاگرام به سايت منتقل می‌کند.(

شبهه5:  مطالب مفيدی در اينستاگرام وجود دارد که در شبکه‌های ديگر وجود ندارد.

پاسخ:

۱. رفع مفاسد گسترده اين سکو، بسيار مهم‌تر از دستيابی به برخی مطالب مفيد و احتمالا منحصره آن است. 

۲. افراد دارای فعاليت‌های خاص که نيازمند استفاده از سکوهای خارجی هستند، می‌توانند با ‌پيگيری‌هاى لازم، VPN قانونی برای دسترسی به سکوی مورد نظر خارجی دريافت کنند. 

شبهه6: فيلتر دائمی واتساپ و اينستاگرام، موجب نارضايتی شده، زمينه شورش اجتماعی را فراهم می‌آورد.

پاسخ:

1. تجربه نشان می‌دهد، هيچ‌گاه مسدودسازی يک سرويس در فضای مجازی، منجر به اغتشاش نشده است؛ بلکه اين شبکه‌های اجتماعی خارجی بوده‌اند که به‌ويژه در سال‌های اخير، منشأ ايجاد اغتشاش يا عامل گسترش آن بوده‌اند.

۲. به‌نظر می‌رسد برخی افراد با طرح اين قبيل مطالب، در مقام اختلال در دستگاه محاسباتی مسئولان امر و تصميم‌سازی نادرست برای آنها هستند.

شبهه7: فيلتر واتساپ و اينستاگرام، موجب سلب اعتماد عمومی و کاهش سرمايه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی شده است.

پاسخ:

۱. صرف‌نظر از مبالغه‌ای که در اين موضوع صورت می‌گیرد، بايد مسائل را در سطح کلان و به‌صورت ريشه‌ای بررسی کرد. به‌رغم‌ وابستگی‌هايی که برای مردم در استفاده از سکوهای خارجی ـ‌‌‌به‌دليل سياست‌گذاری‌های نادرست و ترک فعل‌های مسئولان در دولت قبل‌ـ ايجاد شده است و طبعا مسدود‌سازی اين سکوها، مشکلاتی را در کوتاه‌مدت، به‌ويژه برای بخشی از مردم ايجاد می‌کند؛ اما قطعا در بلند‌مدت به‌نفع مردم بوده، اعتماد عمومی، سرمايه اجتماعی و مقبوليت و کارآمدی نظام، افزايش خواهد يافت.

2. آنچه در مدت بيش از يک ماه اخير شاهد آن هستيم، محصول سال‌ها ايجاد بی‌اعتمادی در مردم، به‌ويژه نوجوانان و جوانان، توسط جريان‌‌های معارض نظام اسلامی در سکوهای خارجی است. فعاليت گسترده رسانه‌های ضد نظام (مانند بی‌بی‌سی فارسی، صدای آمريکا و من‌وتو) در سکو‌های خارجی بويژه اينستاگرم و ايجاد محدوديت برای جريان‌های انقلابی، طبعا نمی‌تواند نتيجه‌ای جز سلب اعتماد عمومی و کاهش سرمايه اجتماعی نظام اسلامی داشته باشد؛ بنابراين فيلتر اين سکوها و سالم‌سازی محيط مجازی، زمينه را برای افزايش اعتماد مردم به حاکميت فراهم می‌کند.

۳. بخش قابل توجهی از مردم، ‌به‌دليل مفاسد گسترده سکوهای خارجی (به‌ويژه اينستاگرام) و مسدود‌نشدن آنها، از حاکميت گله‌مند و ناراحت بودند.

شبهه8:  برخی جريان‌های سياسی، از فيلترينگ ايجادشده سوء استفاده خواهند کرد.

پاسخ:

۱. برخی گروه‌ها و احزاب سياسی متمايل به ليبراليسم، در ايام انتخابات با طرح موضوعاتی مانند آزادی بيان، حجاب، زنان، دموکراسی، تلاش در دوقطبی‌سازی کاذب جامعه و رأی‌آوری برای فرد يا افراد متبوعشان داشته‌اند. بحث فيلترينگ نيز يکی از اين موضوعات است و چنين نيست که سو‌ء استفاده اين جريان و دوقطبی‌سازی جامعه، منحصر در فيلترينگ باشد. (فراموش نکرده‌ايم که اين جريان سياسی، مسائلی را مانند ديوار‌کشی در پياده‌رو به جريان انقلابی نسبت می‌داد که از اساس کذب بود) 

۱. لازم است با جهاد تبيين، حقايق فضای مجازی و فيلترينگ را برای مردم روشنگری، و از سوءاستفاده جلوگيری کرد. بی‌ترديد، آگاهی‌بخشی و روشنگری درباره فضای مجازی، تبيين گفتمان انقلاب اسلامی در اين زمينه و ارائه پاسخ‌های مستدل و مستند به برخی پرسش‌ها و ابهامات و شبهات، از بايسته‌هايی است که متأسفانه مورد کم‌توجهی، غفلت و تغافل متوليان امر قرار گرفته است. بر اين اساس، لازم است مسئولان رسانه‌های رسمی نظام جمهوری اسلامی، به‌ويژه صدا و سيما و خبرگزاری‌های مهم، در اين عرصه بسيار مهم وارد شوند و نقش فعال ايفا کنند. 

۳. در انتخاباتی که در حدود يک دهه اخير اتفاق افتاده است، بخشی از تخلفات و دوقطبی‌سازی‌های کاذب انتخاباتی، در سرويس‌ها و سکوهای خارجی اتفاق افتاده است. بر اين اساس، اگر مهاجرت به سکوهای داخلی انجام شود و اکثريت مردم در اين سکوها حضور داشته باشند، هم زمينه تخلفات انتخاباتی کم خواهد شد و هم دوقطبی‌های کاذب.

شبهه9:  رئيس‌جمهور در ايام انتخابات متعهد شده بود که شبکه‌ای را فيلتر نکند.

پاسخ:

رئيس‌‌جمهور محترم، ناظر به فضای قانونمند سخن گفت. روشن است سکويی که برخلاف قوانين مسلم و بديهی عمل کرده، زمينه را برای اغتشاشات در يک کشور فراهم کرده و آن را گسترش می‌‌دهد، خودش زمينه فيلترش را فراهم کرده است؛ بنابراين رئيس‌جمهور، خلف وعده نکرده است.