قرآن کریم، کتاب جامع و جاودانه‌ای است که به تمام نیازهای معنوی و مادی انسان پاسخ گفته است و راه و رسم زندگی با طراوت را مشخص نموده است، از لابه‌لای آیات قرآن می‌توان دستورات اخلاقی فراوانی به دست آورد که به ذکر بعضی از آنها بسنده می‌شود:

1ـ قرآن کریم، مردم را از شایعه‌سازی و دروغ‌پردازی منع می‌کند. زیرا ممکن است حیات و زندگی دسته‌ای را به خطر اندازد و یا به قیمت آبروی جمعیتی تمام شود؛ لذا قرآن کریم برای جلوگیری از چنین خطری، به مسلمانان دستور می‌دهد که به هر گزارش و خبر بی‌اساس، ترتیب اثر ندهند. «ای افراد با ایمان! هر گاه فاسقی خبر می‌آورد، در خبر وی تحقیق کنید، مبادا (بر اثر گزارش بی‌اساس او) ندانسته به گروهی آسیب برسانید و بعد، از کرده خود پشیمان شوید.»

2ـ صلح و سازش که یکی از شیوه‌های اخلاق است، باید بر اساس عدل و داد استوار باشد. اگر دو دسته از مؤمنان با یکدیگر جنگ کنند، میان آنان صلح دهید و اگر یکی بر دیگری تجاوز کرد، با طبقه متجاوز جنگ نمایید تا به فرمان خدا برگردد و اگر به فرمان خدا بازگشت، میان آنان با عدل و داد آشتی بدهید. به‌راستی خدا افراد دادگر را دوست دارد.

3ـ هیچ مسلمانی حق ندارد مسلمانی را مسخره کند. «ای افراد با ایمان! گروهی گروهی دیگر را مسخره نکنند.»

4ـ عیب‌جویی در اسلام ممنوع است. «و لا تلمزوا أنفسکم» به یکدیگر طعنه مزنید و عیب‌جویی ننمایید. «وای بر هر عیب‌جوی مسخره کننده‌ای.»

5ـ با القاب بد و زشت همدیگر را صدا نزنید، «و لا تنابزوا بالالقاب» با القاب بر یکدیگر یاد مکنید.

6ـ بدگمانی در اسلام حرام است، نسبت به همدیگر بدگمان نباشید. «ای افراد با ایمان! از بسیاری از گمان‌های بد بپرهیزید؛ زیرا برخی از گمان‌ها گناه (و بی‌اساس) است».

7ـ جاسوسی و دخالت در امور نهانی مردم صحیح نیست. «لا تجسّسوا»

8ـ غیبت همدیگر را نکنید «هیچ یک از شما دیگران را غیبت نکند. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد.»

9ـ معیار را تقوی قرار دهید. مسائل نژادی، طبقاتی و فامیلی ملاک نیست. «ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را از تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. گرامی‌ترین شما نزد خداوند، با تقوی ترین شماست.»

10ـ با تکبر راه رفتن برای یک مسلمان سزاوار نیست. «بر روی زمین با تکبّر راه مرو، تو نمی‌توانی زمین را بشکافی و طول قامتت هرگز به کوه‌ها نمی‌رسد.»

11ـ عدالت در تمام امور باید مراعات شود. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! کاملاً قیام به عدالت کنید.»

12ـ به پدر و مادرتان نیکی کنید: «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند...»

آیه‌هایی که در مورد اخلاق در قرآن ذکر شده، زیاد است. می‌توانید با مراجعه به تفاسیر موضوعی قرآن، آیات مورد نظرتان را به دست آورید.