احمد بن علی بن محمد بن احمد ابن عباس بن نوح، معروف به ابن نوح سیرافی محدث، رجال‌شناس و فقیه امامی قرن‌های ۴ و ۵ق بود.

ابوغالب زراری، ابن قولویه قمی و ابن داوود قمی از مشایخ وی بودند. همچنین احمد بن علی نجاشی از شاگردان او بوده و شیخ طوسی به واسطه از حسین بن ابراهیم قمی از او روایت کرده است. اخبار الوکلاء الاربعة و التعقیب و التعفیر از جملۀ آثار او بوده است.

علت انتساب وی به سیراف (از شهرهای بوشهر) همچون دیگر جزئیات زندگی وی روشن نیست؛ ولی در منابع تصریح شده که در بصره اقامت داشته است.

تاریخ درگذشت وی معلوم نیست؛ ولی به نظر می‌آید که در ۴۰۸ق، سال ورود شیخ طوسی به بغداد، هنوز در قید حیات بوده و تألیف الفهرست طوسی چندان فاصله‌ای از وفات او نداشته است.

احمد بن علی نجاشی که احتمالاً وی را در بصره ملاقات کرده است، ضمن توثیق و تأکید بر اتقان وی در روایت، او را فقیهی بصیر به حدیث خوانده و از وی به "استاذنا" و "شیخنا" تعبیر کرده و چنانکه از عبارتش بر می‌آید، از او بهره علمی بسیار برده است. شیخ طوسی نیز با اینکه تصریح می‌کند که ابن نوح را از نزدیک ندیده، نقل کرده که وی در مسائل کلامی دارای نقطه نظرهایی خاص همچون قول به رؤیت خداوند بوده است؛ با این حال همو ابن نوح را در حدیث "واسع الروایة" خوانده و توثیق کرده است.

آثار

اخبار الوکلاء الاربعة یا اخبار الابواب اثر ابن نوح است. این کتاب مورد استفاده شیخ طوسی در الغیبه واقع شده و از منابعی است که درباره دوره غیبت صغری و نواب چهارگانه و نیز در مورد کسانی که ادعای بابیت امام مهدی (علیه السلام) را داشتند، به دست می‌دهد.

التعقیب و التعفیر

القاضی بین الحدیثین المختلفین

المصابیح، در ذکر روایت‌کنندگان از ائمه (علیهم السلام)

همچنین کتابی در تکمیل تألیف ابن عقده در خصوص اصحاب امام صادق (علیه السلام) که مورد استفاده احمد بن علی نجاشی قرار گرفته است.

ظاهراً ابن نوح تألیفی نیز در فهرست آثار امامیه داشته که نجاشی از آن بهره گرفته و به واسطه او بسیاری از آثار سلف را روایت کرده است. ابن نوح از حلقه‌ها در زنجیره‌های روایت کتب پیشین امامیه به‌شمار آورد.

شیخ طوسی در الفهرست یادآور شده است که آثار ابن نوح همگی به صورت چرک‌نویس بوده و از آن‌ها چیزی باقی نمانده است.