ابوالفضل اسعد بن احمد طرابلسی قاضی و عالم امامی، در سده ۵ و اوایل سده ۶ هجری قمری و ۱۱ و ۱۲ میلادی است. او شاگرد ابن براج، فقیه مشهور امامی و همچنین جانشین وی بوده است. او همچنین پس از ابن براج، متصدی منصب قضای طرابلس بوده است. وی در بلاد مختلف شام، از جمله طرابلس، فلسطین و دمشق، در میان امامیه، مشهور بوده و پس از ابن برّاج، مفتی ایشان بوده است. وی مدتی به حیفا رفته و در آنجا کتابخانهای که بیش از ۴ هزار جلد کتاب داشت، فراهم کرده بود. وی در علم کلام و فقه، آثاری نوشته بوده که نشان از تبحر وی در این دو علم دارد. درباره تاریخ و محل وفات او اختلاف وجود دارد.
از تاریخ و محل تولد وی اطلاعی در دست نیست. وی پس از ابن براج، فقیه امامیه و به تعبیر صفدی «رأس الشیعه» در شام بوده و به تدریس (معارف شیعه) اشتغال داشته است. او همچنین پس از ابن براج، متصدی منصب قضای طرابلس بوده است. از این رو میتوان گفت که اسعد در دوره حکومت جلالالملک ابوالحسن ابن عمار (حک ۴۹۴-۴۶۴ق) به این منصب رسیده است.
گزارش شده که وی گاهی در حضور ابن عمار با فقهای دیگر مذاهب، و گاه با خود وی مناظره و بحث علمی میکرده است. مورخ امامی مذهب، ابن ابی طی احتمال داده است که وی، قبل از سال ۴۹۴ق، به حیفا رفته و کتابخانهای که بیش از ۴ هزار جلد کتاب داشت، فراهم کرده بود. وی در بلاد مختلف شام، از جمله طرابلس، فلسطین و دمشق، در میان امامیه، مشهور و چنانکه گذشت، پس از ابن برّاج، مفتی ایشان بوده است. اسعد، گویا در دارالعلمی که جلال الملک در طرابلس تأسیس کرده بود، صاحب مقام بود و به احتمال قوی تدریس مینمود.
کتابهای وی که همگی از میان رفته، از این قرار بوده است:
البراهین
البیان فی حقیقه الانسان
التبصره فی معرفه المذهَبَیْن الشافعیه و الامامیه
التبیان بیننا و بین النعمان
عیون الادله فی معرفه الله
الفرائض
مسئله الفُقّاع
المقتبس فی الخلاف بیننا و بین مالک بن انس
المناسک
البراهین
النور فی عباده الایام و الشهور