امام مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف): حقانیّت و واقعیّت، با ما اهل‌بیت رسول‌الله (ص) می‎باشد و کناره‎گیری عدّه‎ای از ما، هرگز سبب وحشت ما نخواهد شد؛ چرا که ما دست‌پرورده‌های نیکوی پروردگار می‎باشیم و دیگر مخلوقین خداوند، دست‌پرورده‌های ما خواهند بود.    (بحارالانوار: ج ۵۳، ص ۱۷۸)  

مطالب صفحه فرهنگی و اجتماعی 1207

سلبریتی عنکبوتی 
زهرا نجاتی
در عالمی که رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا هرکس را به صرف داشتن قدرت رسانه و دست برتر در این سلاح زمانه ما، به قدرت برسانند، موجودی به نام سلبریتی ساخته شد. 
این موجود توانایی دارد؛ مانند عنکبوتی که در لحظه خوراکش را به دام می‌اندازد، با رصد پیوسته و هوشیاری نیمه، در برابر وقایع جان‌سوز جهانی؛ مانند قتل عام پنجاه هزار تن در غزه، نه تنها ساکت؛ بلکه کور و نادان جلوه کند. 
اما به محض اینکه علایم حیاتی از طرح شکست خورده زن، زندگی، آزادی صرفاً در کشور، حتی در بیغوله، رخ بدهد، مانند آن عنکبوت، صید خود را انجام دهد. 
در اینکه چه موضوعی سلبریتی را در این حد خوار و زبون کرده یا به عبارتی قدرت وحشیانه او را افزایش داده، حدس و گمان‌های مختلفی زده می‌شود. 
اما بدون شک از موثرترین عوامل، برای این موجودات که از کف خیابان جمع شده و مانند انگل از خون مردم ارتزاق می‌کنند، میزان حماقت طرفداران آنها و همچنین رسانه خوش‌آشام حق‌گریز و حق‌کشی مانند اینستاگرام است. 
چندی پیش، زنی در دانشگاه علوم و تحقیقات، ناگهان عریان شد و این موجودات که باز بوی تعفن گندیدگی نهضت زمین خورده زن، زندگی را شنیدند، بعد از یک سال سکوت در ماجرای غزه و دو ماه سکوت در برابر زنان لبنانی، دوباره بوی خون و قداره‌کشی در برابر اسلام و ایران عزیز شنیده و به میدان آمده‌اند. 
اما حالا که دهه نودی‌ها، قهرمانی مانند یحیی سنوار دارند که بعد از هفتاد و دو ساعت گرسنگی، رقصی چنان پهلوانانه در میدان کرد، مردم و قوه قضاییه باید با بی‌توجهی و زمین زدن اینها، این سلبریتی‌های پولکی را طوری بر زمین بزنند که دیگر یارای مخالفت با قانون را نداشته باشند.
 
مهربانی و عطوفت
از دیدگاه اسلام، مهربانی و محبت، مایه قوام و برپایی جامعه انسانی است. دین مقدس اسلام، همواره پیروان خود را به مهربانی و مهرورزی به یکدیگر سفارش می‌کند. در قرآن کریم، مهرورزان جزو اصحاب میمنه یعنی سعادتمندان و کسانی معرفی شده‌اند که وجودشان سرشار از یمن و برکت است. امام صادق (علیه السلام) توصیه می‌کنند:
«تَواصَلُوا وَ تَبارُّوا وَ تَراحَمُوا وَ تَعاطَفُوا؛ به یکدیگر متصل شوید و پیوند محبت را محکم کنید و به هم نیکی نمایید و نسبت به هم مهربان باشید»
مهربانی یکی از ویژگی‌های شاخص امام مجتبی (علیه السلام) بود؛ به طوری که در سیره‌های مختلف امام، می‌توان نشانی از محبت و لطافت را مشاهده کرد. دریای محبت ایشان به قدری گسترده و جوشان بود که غریبه و آشنا را در بر می‌گرفت و حتی کسانی که یک‌بار با ایشان برخورد داشتند، از لطف و محبت حضرت بهره‌مند می‌شدند. برای مثال، نقل شده است که ایشان در مکانی نشسته بودند. هنگامی که خواستند از آن جا برخیزند، مرد فقیری سررسید. امام در کمال بزرگواری به آن تازه وارد خوش آمد گفتند و به او لطف کرده، فرمودند:
«إِنَّک جَلَسْتَ عَلَی حِینِ قِیامٍ مِنَّا أَ فَتَأْذَنُ لِی بِالانصِراف؛ شما هنگامی در مجلس نشستید که ما می‌خواستیم برخیزیم؛ آیا اجازه می‌دهید مجلس را ترک کنم؟» آن مرد هم اجازه داد.
آنچه امام در این سیره به جا آوردند، مراعات حق هم‌نشین است که از آداب اجتماعی به شمار می‌رود و یکی از آثار مهم و قطعی آن، ایجاد محبت و الفت میان افراد است که اسلام به آن تشویق می‌کند.
هم چنین امام رضا (علیه السلام) می‌فرمایند:
موقعی که شهادت امام حسن (علیه السلام) نزدیک شد، ایشان گریستند. به آن بزرگوار گفته شد: «آیا گریه می‌کنید در صورتی که چنین مقام و منزلتی نزد پیغمبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) دارید و آن بزرگوار درباره شما فرموده آنچه را که باید بفرماید. شما بیست حج با پای پیاده به جای آورده‌اید و سه مرتبه مال خود، حتی نعلینتان را با خدا تقسیم نموده‌اید؟!» حضرت فرمودند:
«إِنَّمَا أَبْکی لِخَصْلَتَینِ لِهَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ فِرَاقِ الْأَحِبَّةِ؛ من برای دو موضوع گریه می‌کنم: یکی وحشت هنگام حساب و دیگری فراق دوستان»
آری! محبت دوستان به قدری در دل حضرت جای داشت که در هنگام مرگ، غم فراق ایشان اشک بر چهره مبارک حضرت جاری ساخت.
لطف سرشار آن امام رئوف، همچون باران، همه حتی حیوانات را در برمی‌گرفت. روزی امام حسن (علیه السلام) نشسته بودند و طعامی تناول می‌نمودند. سگی در پیش ایشان ایستاده بود و حضرت هر لقمه‌ای که تناول می‌فرمودند، لقمه‌ای پیش سگ می‌افکندند. مردی گفت: «ای پسر پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)! آیا می‌خواهید این سگ را از شما دور کنم؟» حضرت فرمودند:
«دَعْهُ إِنِّی لَأَسْتَحْیی مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یکونَ ذُو رُوحٍ ینْظُرُ فِی وَجْهِی وَ أَنَا آکلُ ثُمَّ لَا أُطْعِمُهُ؛ آن را رها کن! زیرا از خدا شرم دارم در حالی غذا بخورم که جان داری به من نگاه کند و من آن را طعام ندهم و برانم».
 
آینده جهان و همکاری ادیان     
رضا غلامی
تعادل بین حاکمیت ملی و همکاری جهانی 
در حالی که ملت‌ها به استقلال خود ارزش می‌دهند، باید نیاز به همکاری را در دنیایی به هم پیوسته نیز درک کنند. با یافتن تعادلی میان استقلال و همکاری، کشورها می‌توانند به حفظ ثبات اقتصاد جهانی کمک کنند بدون آنکه هویت‌های منحصربه‌فرد خود را از دست بدهند. استقلال و جهانی شدن را لزوماً نباید متضاد تلقی کرد؛ می‌توان تعریفی تازه‌ای از استقلال داد و به رغم پیوست به رودخانه پرخروش جهانی شدن، سطح مناسبی از استقلال را حفظ کرد.
بازاندیشی در مرزها در عصر دیجیتال
فناوری دیجیتال، مفهوم مرزهای سنتی را تغییر داده است؛ زیرا فضاهای مجازی و اقتصادهای دیجیتال، افراد را به طریقی فراتر از مرزهای فیزیکی به هم متصل می‌کنند. کشورها باید سیاست‌ها و طرز فکرهای جدیدی برای هدایت روابط در این جهان متصل داشته باشند و خود را با واقعیت ارتباطات دیجیتال تطبیق دهند. دیگر دولت‌ها نمی‌توانند با مرزهای فیزیکی، سیاست‌های کنترلی خود را اعم از مثبت و منفی محقق کنند؛ چراکه این مرزها در ده سال آینده تا بیش از شصت درصد فرو خواهد ریخت.
در این جهان به هم پیوسته، هر ملت و هر فرد به رفاه این کشتی بزرگ کمک می‌کند. ما سرنوشتی مشترک داریم و تنها با همکاری می‌توانیم این سفر مشترک را با موفقیت طی کنیم.
نقش ادیان در این آینده
ادیان نقشی عمیق در تقویت وحدت، صلح و احترام متقابل در دنیای به هم پیوسته دارند. آموزه‌های دینی می‌توانند الهام‌بخش همکاری و حس مسئولیت مشترک در میان جوامع مختلف باشند. نباید تردید کرد که ظرفیتی که ادیان برای ساختن آینده بهتر برای جهان دارند، بی‌نظیر است به شرطی که ادیان ضمن درک واقعیت‌های پیش رو و فراهم کردن زمینه‌های لازم، خود را در قبال آینده جهان، کاملاً مسئول تلقی کنند.
پذیرش تنوع به عنوان بخشی از طرح الهی
ادیان بسیاری، تنوع را تجلی الهی انسانیت می‌دانند. تنوع و تکثر و دوری از مطلق اندیشی و حق مطلق بودن، چیزی نیست که با تعالیم ادیان منافات داشته باشد. با پذیرفتن این دیدگاه، و باطل معرفی نکردن همدیگر، جوامع دینی می‌توانند به باورهای دیگر احترام بگذارند و زمینه‌ای برای همزیستی مسالمت‌آمیز ایجاد کنند. این کار به معنای مصالحه در باورهای دینی نیست؛ بلکه دیدن تنوع به عنوان یک منبع قوت است.
تمرین تحمل و احترام متقابل
ادیان در سراسر جهان ارزش‌هایی مانند مهربانی، عدالت و کرامت انسانی را ترویج می‌دهند. با تمرکز بر این ارزش‌های جهانی، جوامع دینی می‌توانند پل‌هایی از احترام متقابل و همکاری بسازند. این ارزش‌های مشترک به ادیان اجازه می‌دهند تا بدون از دست دادن هویت‌های خاص خود، به زمین‌های مشترک دست یابند.
همکاری در مسئولیت‌های مشترک
ادیان می‌توانند در مورد اهداف مشترکی مانند کاهش فقر، حفاظت از محیط زیست و عدالت اجتماعی متحد شوند. با قبول این مسئولیت‌های مشترک، جوامع دینی به ترویج صلح و تقویت وحدت کمک می‌کنند و به مسائل جهان که بر همگان تأثیر می‌گذارد، می‌پردازند.
پذیرش همزیستی بدون مصالحه در باور
جوامع دینی برای احترام به مسیرهای دیگر، نیازی به رها کردن اعتقادات خود ندارند. پذیرش همزیستی به معنای درک سایر باورها به عنوان بخشی از تجربه انسانی است. تمرکز بر مسائل مشترک، ادیان را قادر می‌سازد تا به خیر عمومی کمک کنند و مردم را گرد هم آورند، در حالی که اصول خود را حفظ می‌کنند.
منزوی‌کردن گروه‌های افراطی برای دنیایی امن‌تر
هر جامعه دینی ممکن است با دیدگاه‌های افراطی مواجه شود که همزیستی را مختل می‌کنند. با منزوی کردن چنین عناصری، جوامع دینی می‌توانند چشم‌اندازی فراگیر و صلح‌آمیز از ایمان را ترویج دهند. این رویکرد تأکید می‌کند که همکاری و احترام باید به عنوان اصل پذیرفته شود، نه استثناء.
ترویج گفتگو و تفاهم بین ادیان
گفتگوی بین ادیان به درک متقابل کمک می‌کند بدون آنکه توافق بر سر مسائل الهی لازم باشد. این‌گونه گفتگوها به از بین بردن سوءتفاهم‌ها کمک می‌کند و با کاهش تعصب و بدبینی، جوامع قوی‌تر و دلسوزتر ایجاد می‌کند. صاحبان ادیان باید گفتگو برای گفتگو و تبدیل گفتگو به یک ژست روشنفکرانه را کنار بگذارند و واقعاً به اعجاز گفتگو برای حل مسائل و سوءتفاهم‌ها و پیدا کردن راه‌های همکاری و مشارکت باور پیدا کنند.
پذیرش عقلانیت و دوری از خرافات
برای ایفای نقش سازنده در جهان مدرن، جوامع دینی ممکن است از تحلیل عقلانی سنت‌های خود و کنار گذاشتن باورهای منسوخ بهره‌مند شوند. نباید انکار کرد که خرافات و موهومات، مانعی عظیم برای روی آوردن نسل‌های آینده به ادیان و تضعیف جدی ادیان در حل مسائل جهانی است. باید توجه داشت، خرافه زدایی از ادیان و گرایش به عقل‌گرایی، ایمان را تضعیف نمی‌کند؛ بلکه آن را مستحکم‌تر نموده و با تقویت مجموعه باورهای سازگارتر و مثبت‌تر که با پیشرفت علمی و گفتگوی محترمانه هماهنگ است، موقعیت ادیان را ارتقاء می‌دهد.