براساس آیات و روایات، "یاران شیطان"، افرادی هستند که شیطان بر آنها مسلط شده و یاد خدا را از دلهای آنان برده است. منافقان، فراموشکنندگان یاد خدا، کسانی که زیاد خشمگین میشوند و اسرافکاران، یاران شیطان شمرده شدهاند. یاران شیطان اختصاص به انسانها ندارد و میتواند از جنیان نیز باشد.
در قرآن از یاران شیطان با تعبیرهایی مانند؛ قبیله شیطان و حزب شیطان یاد شده است.
بر اساس آیات و روایات، برخی از مصادیق یاران شیطان چنین است:
فراموشکنندگان یاد خدا: کسانی که یاد خدا را فراموش کنند، یاران شیطان دانسته شدهاند؛ زیرا شیطان زمانی به دل راه مییابد که یاد خدا از دل او بیرون رفته باشد.
کسانی که زیاد خشمگین میشوند: امام علی(علیه السلام)، خشم را سپاهی بزرگ از لشکرهای شیطان دانسته است.
اسرافکاران: در آیه ﴿إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ؛ اسرافکنندگان برادران شیطان هستند.﴾ (اسراء: ۲۷) اسرافکاران، برادران شیطان معرفی شدهاند.
منافقان کسانی هستند که در ظاهر مسلمان، ولی در باطن کافر هستند. کسانی که دلشان با زبانشان یکی نیست، منافق شمرده شدهاند. امام علی (علیه السلام)، منافقان را حزب شیطان خوانده است.
دشمنان امام علی (علیه السلام): بر اساس روایتی از پیامبر(صل الله علیه و آله وسلم)، دشمنان امام علی (علیه السلام)، اهل نفاق و از برادران شیطان هستند.
دشمنان اهلبیت (علیهم السلام): در روایتی از رسول خدا (صل الله علیه وآله وسلم) به امام علی (علیه السلام) نقل شده که دشمنان شما [اهلبیت]، از حزب شیطان هستند.
مشرکان: امام باقر(علیه السلام) در تفسیر آیه ۹۹ سوره شعراء، مشرکان را پیرویکنندگانِ شیطان معرفی کرده است.