امامت منصبی است که از طرف خداوند انتخاب میشود و هیچ فردی حتی پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) حق دخالت در این مسئله را ندارند. پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و امامان، فقط حق معرفی امام بعد از خود را دارند. امامت یک امر وراثتی نیست؛ بلکه لیاقت فرد در این مسئله اهمیت دارد. امام کسی است که از امتحانات الهی موفق بیرون آید و کسی به این جهت که پدرش امام بوده، نمیتواند امام باشد.
زمانی که حضرت ابراهیم (علیه السلام) به عنوان امام از طرف خداوند منصوب شدند، خداوند در جواب درخواست حضرت ابراهیم (علیه السلام) مبنی بر اینکه مقام امامت را در نسل او قرار دهد، پاسخ داد: پیمان من [که امامت و پیشوایی است] به ستمکاران نمیرسد. هنگامی که ابراهیم را پروردگارش به اموری [دشوار و سخت] آزمایش کرد، پس او همه را به طور کامل به انجام رسانید، پروردگارش فرمود: من تو را برای همه مردم پیشوا و امام قرار دادم. ابراهیم گفت: و از دودمانم [نیز پیشوایانی برگزین]. [پروردگار] فرمود: پیمان من [که امامت و پیشوایی است] به ستمکاران نمیرسد (سوره بقره: آیه ۱۲۴)
نبوت و امامت در نسل حضرت ابراهیم (علیه السلام) قرار داده شد و هر کدام که لیاقت چنین مقامی را داشتند، به این مقام رسیدند. گاهی پدر و پسر به ترتیب به مقام نبوت نایل میآمدند؛ مانند داود و سلیمان (علیهما السلام) و نبوت در میان فرزندان یک پیامبر ادامه نیافت.
امامتِ امامان شیعه نیز بعد از شهادت امام حسن (علیه السلام)، به امام حسین (علیه السلام) رسید و بعد از آن در نسل فرزندان ایشان امامت ادامه یافت و این چیزی بوده که خداوند خواسته بود. این مطلب ارتباطی با فضایل امام حسن یا امام حسین (علیهما السلام) ندارد؛ بلکه هر دوی ایشان، امامان معصوم و سید جوانان اهل بهشت هستند.