سوره حمد آیه ۵: إِیّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ؛ (خدایا) تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم.

نکته‌ها:

انسان باید به حکم عقل، بندگی خداوند را بپذیرد. ما انسان‌ها عاشق کمال هستیم و نیازمند رشد و تربیت، و خداوند نیز جامع تمام کمالات و ربّ همه‌ی هستی است. اگر به مهر و محبّت نیازمندیم، او رحمان و رحیم است و اگر از آینده‌ی دور نگرانیم، او صاحب‌اختیار و مالک آن روز است. پس چرا به‌سوی دیگران برویم؟! عقل حکم می‌کند که تنها باید او را پرستید و از او کمک خواست. نه بنده هوی‌وهوس خود بود و نه بنده زروزور دیگران.

در نماز، گویا شخص نمازگزار به نمایندگی از تمام خداپرستان می‌گوید: خدایا! نه فقط من، که همه‌ی ما بنده توایم، و نه‌تنها من، که همه‌ی ما محتاج و نیازمند لطف توایم.

خدایا! من کسی جز تو را ندارم «ایّاک»، ولی تو غیر مرا فراوان داری و همه هستی، عبد و بنده‌ی تو هستند.

«نعبد» اشاره به این دارد که نماز به جماعت خوانده شود و هم بیانگر این است که مسلمانان همگی برادر و در یک خط هستند.

 ابتدا باید بندگی خدا کرد، آنگاه از او حاجت خواست. «نعبد، نستعین».

بندگی، تنها در برابر خداوند رواست نه دیگران. «ایّاک نعبد»

«ایّاک نعبد و ایّاک نستعین» یعنی نه جبر است و نه تفویض. چون می‌گوییم: «نعبد» پس دارای اختیار هستیم و نه مجبور، و چون می‌گوییم: «نستعین» پس نیاز به او داریم و اختیار مطلق نداریم.

 شناخت خداوند و صفات او، مقدمّه دستیابی به توحید عملی و یکتاپرستی است. «رب‌العالمین، الرّحمن الرّحیم، مالک یوم‌الدین، ایّاک نعبد».

 

ارزش سخاوت 

سخاوت آن است که بی درخواست باشد، ولی آنچه را به درخواست بخشند، به‌خاطر حیا و برای رهایی از بدگویی است.

(حکمت53)