آیت الله مصباح یزدی: زندگی اجتماعی و پیوند زندگی هر فرد با افراد دیگر، چنان که گفتیم، برای آن است که نیازهای مادی و معنوی فرد، در جامعه بهتر تأمین می‌شود؛ چرا که بعضی از نیازهای انسان، تنها در جامعه برآورده می‌شود و در زندگی فردی برآوردن آن‌ها ممکن نیست و بعضی دیگر هم در زندگی فردی به شکلی ناقص برآورده شده و در جامعه به طور کامل برطرف خواهد شد؛ بنابراین، نتیجه می‌گیریم که ارزش و مطلوب بودن زندگی اجتماعی، در برآوردن نیازهای مادی و معنوی افراد آن، ریشه دارد.

گستردگی و تنوع نیازهای انسان

نیاز افراد به یکدیگر را می‌توان به دو بخش عمده تقسیم کرد:

1. نیاز انسان به دیگران در هستی و پیدایش خویش؛ مانند نیاز فرزند به پدر و مادر. البته نمی‌خواهیم این نیاز را یک نیاز اجتماعی تلقی کنیم؛ بلکه آن را به عنوان پایه‌ای برای تنظیم روابط اجتماعی و ملاکی برای تعیین ارزش آن‌ها در نظر می‌گیریم؛ یعنی از آنجا که فرد، در اصل هستی خویش نیازمند افراد دیگری است، ناگزیر است به اقتضای این نیاز، رفتار ویژه‌ای با آنان داشته باشد.

2. نیاز انسان به دیگران در دوران زندگی خویش و پس از آنکه متولد شد.

نیازهای نوع دوم، خود به قسمت‌های مختلفی قابل تقسیم‌اند:

الف) نیازهایی که فرد، به طور مستقیم، به فرد دیگر دارد؛ یعنی تماس یک انسان با انسان دیگر، خود به خود، این نوع نیازهای وی را برطرف می‌سازد؛ مثل نیازی که فرزند به مادر خود دارد. فرزند برای شیر خوردن یا نوازش و پرستاری، مستقیماً و بدون واسطه، به مادر خود نیاز دارد.

ب) نیازهایی که با مساعدت و مشارکت دیگران و به وسیله اشیای دیگری برطرف می‌شوند.

نیازهای اخیر را نیز می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

نخست، نیازهای مادی و نیازهای مختلف انسان به نعمت‌ها و مواهب طبیعت. این نوع نیازها را طبیعت با اهدای نعمت‌ها و مواهب مختلف طبیعی به انسان، برطرف می‌سازد؛ اما افراد، در ظرف جامعه، برای بهره‌مند شدن و استفاده بهتر از آن‌ها لازم است با یکدیگر همکاری کنند.

دوم، نیازهای معنوی است که افراد از علم و کمالات معنوی یکدیگر استفاده می‌کنند. این نوع نیازها نیز در جامعه و با کمک دیگران تأمین خواهد شد.