از ویژگی‌های دیگر قرآن که مایه شگفتی عرب گردید: دقت در به کار بردن نکات بدیعی و ظرافت‌های سخنوری است. در قرآن انواع استعاره‌ها و تشبیه و کنایه و مجاز و نکته‌های بدیعی به حد وفور به کار رفته است. با وجود آنکه در تمامی موارد، چارچوب شیوه‌های متعارف عرب رعایت شده؛ ولی مورد کاربرد با چنان ظرافت و دقت انجام شده که موجب حیرت ارباب سخن و نکته‌سنجان عرب گردیده است. سخن‌دانان پذیرفته‌اند که تشبیهات قرآنی، متین‌ترین تشبیهاتی است که در کلام عرب یافت می‌شود، این تشبیهات جامع محاسن نکات بدیعی بوده و رساترین بیان در ارائه فن ترسیم معانی شناخته شده است.

ادیب بزرگ قدر جهان عرب، ابن اثیر درباره تشبیه مفرد به مفرد سخن گفته و از قرآن آیه «و جعلنا اللیل لباسا» را مثال می‌آورد. به گفته وی قرآن شب‌هنگام را به پوششی همچون لباس - که پوشش تن است - تشبیه نموده؛ زیرا تاریکی شب افراد را از دید یکدیگر پنهان می‌دارد تا اگر از دشمنی بخواهد بگریزد، یا در کمین او بنشیند، یا چیزی را از دید دیگران پنهان دارد، از تاریکی فراگیر شب می‌تواند بهترین بهره را ببرد. ابن اثیر گوید: این از تشبیهاتی است که جز در قرآن، در جای دیگر نتوان یافت؛ زیرا تشبیه تاریکی فراگیر شب به پوشش تن، از جمله ظرافت‌هایی است که قرآن به آن آراسته است و در دیگر کلام منثور و منظوم عرب یافت نمی‌شود. همچنین آیه:

«هن لباس لکم و انتم لباس لهن» که همسران را همچون پوششی برای یکدیگر ترسیم نموده است. این از ظریف‌ترین تشبیهات به شمار می‌رود، همان‌گونه که لباس، زینتی برای انسان است و عورت و نادیدنی‌های اندام او را می‌پوشاند و از گزند سرما و گرما او را نگاه می‌دارد، همین‌گونه هم زن زینت‌بخش حیات و پوشش زشتی‌ها است و از لغزش‌ها و فرو افتادن در چرکی‌ها او را نگاه می‌دارد، پس چه زیبا تشبیه و شیوا تعبیری است.